شاید این مطالب برایتان مفید باشد
به گزارش خبرنگار تئاتر ایرنا، سالن شلوغ این نمایش ثابت کرد که پژمان جشمیدی هم در سینما یک بازیگر موفق است و هم در تئاتر مخاطبان فراوانی دارد. ابراهیم پشت‌کوهی پس از ۱۰ سال بار دیگر با پژمان جمشیدی در نمایش «ذرات آشوب» همکاری کرده است. جمشیدی اولین همکاری خود را با پشت‌کوهی در سال ۱۳۹۳ با نمایش «وقتی ما برمی‌گردیم دو پای آویزان مانده است» آغاز کرد.
نمایش «ذرات آشوب» دلاوری مردم محجوب جزیره هرمز برای بیرون راندن اشغالگران پرتغالی را به تصویر می‌کشد که نشان‌دهنده عظمت روح ایرانی و جنگاوری‌شان برای دفاع از کیان میهن‌شان است. پژمان جمشیدی در این نمایش نقش رهبر مبارزان ایرانی را بر عهده گرفته است. این اثر نشان می‌دهد که خاک هرمز از خون چه عزیزانی سرخ شده است. خاکی که زخم خورده ولی تسلیم نشده و پابرجا مانده است.
نکته قابل توجه درباره نمایش مدت زمان سه ساعته آن است. استفاده از موسیقی گوش‌نواز بوشهری، حرکات فرم و روایت قصه‌گوی اثر مولفه‌هایی بودند که باعث شدند مخاطبان زمان طولانی نمایش را احساس نکنند و تا آخرین لحظه در سالن بمانند.
«ذرات آشوب» را می‌توان در کنار نمایش «یک دقیقه بعد از مهاجرت» طولانی‌ترین آثار جشنواره امسال نامید. نمایش ۱۱۰ دقیقه‌ای «ستارخان» در رتبه بعدی قرار می‌گیرد.
اجرای نمایش «ستارخان» با زبان ترکی آذربایجانی
نمایش‌های روز یکشنبه ۷ بهمن با «ستارخان» در تالار وحدت آغاز شدند. نمایش «ستارخان» با زبان ترکی آذربایجانی به روی صحنه رفت و مورد استقبال هموطنان آذری‌زبان قرار گرفت.
این نمایش از زمان صدور فرمان مشروطه تا شکست حصر تبریز را در ۱۱۰دقیقه روایت می‌کند. معرفی بانوان تاثیرگذار دوران مشروطه که اغلب نامی از آنها در تولیدات هنری مطرح نمی‌شود، از ویژگی نمایش ستارخان است. ۶۵ نفر از هنرمندان تئاتر تبریز در «ستارخان» به ایفای نقش پرداخته اند.
محکومیت جنایت داعش در جشنواره
پنجمین روز جشنواره را باید روز موضوعات تاریخی و سیاسی دانست. روز گذشته نمایش «دژاوو» به نویسندگی و کارگردانی عبدالحمید عبدالحسین از کشور عراق ساعت ۱۸ در تالار قشقایی به روی صحنه رفت. این نمایش به جنایت تروریستی «داعش» در سال ۲۰۱۴ در تکریت، که بیش از ۱۷۰۰ کشته برجای گذاشت، می‌پردازد.
در انتهای این نمایش سرپرست اداره هنرهای نمایشی به همراه دبیر جشنواره تئاتر فجر و مشاور دبیر جشنواره از عوامل این گروه تقدیر کرد و گفت: «دژاوو» یک‌نمایش فرم دار بود که حس مشترک ما ایرانیان به پدیده داعش را منتقل کرد. امیدوارم در ایران به شما خوش بگذرد.
نویسندگان به هوش مصنوعی کمک می‌کنند
نشست تخصصی «فناوری‌های نوین و آینده پژوهشی نمایشنامه‌نویسی در ایران» با مدیریت سیدجواد روشن مدیر بخش پژوهش و دبیر علمی سمینار چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر و با سخنرانی رامتین شهبازی مدرس، پژوهشگر و منتقد تئاتر و سینما، سعیدرضا خوش‌شانس نویسنده، دراماتورژ و مدرس دانشگاه و آرام محضری نویسنده، نمایشنامه‌نویس و رئیس کانون نماینامه‌نویسان و مترجمان خانه تئاتر، بعد از ظهر روز یکشنبه، ۷ بهمن ماه ۱۴۰۳ در تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد. پیمان شیخی بازیگر و کارگردان تئاتر اجرای رویداد را بر عهده داشت.
رامتین شهبازی، نمایشنامه را اثری برای اجرا برشمرد و اظهار کرد: اصولا نمایشنامه، اثری برای اجراست. از نظر من، یک اتفاقی که برای آینده‌ی نمایشنامه می‌افتد این است که وجهِ ادبیِ کار روز به روز شکلِ خودش را به یک نقشه‌ی راه برای اجرا می‌دهد. اینها را به عنوانِ فرضیه دارم مطرح می‌کنم و می‌توان آن را در آزمون و خطا قرار داد. مثل آنچه آرتو در ابتدای قرنِ بیستم انجام داد. اینطور به نظر می‌رسد که نمایشنامه‌ها دارند تبدیل به دستوری برای اجرا تبدیل می‌شوند. چون بخشی از آن چیزی که قرار است روی صحنه اتفاق بیافتد، دیگر نمی‌تواند روی متنِ مکتوب امکانپذیر شود. از آنجا که وابسته به عناصرِ مختلفی هستید که اینها باید به واسطه‌ی عناصرِ دیجیتالِ شناس و ناشناخته برای انسان ساخته شوند. همانطور که می‌توان در حال حاضر، صدا و تصویرِ آدمی که از دنیا رفته است، بازسازی کرد.
این پژوهشگر پیرامون آسیب‌های فناوری‌های نوین متذکر شد: امکان خطای یک هوش مصنوعی همچون ChatGBT هم بالا هست و نمی‌توان به آن کامل تکیه کرد. اینجاست که منجر به آسیب می‌شود. چیزی که امروز به نظرم می‌آید، ممکن است برای ما دستیارِ خوبی باشد. مثلا وقتی به یک گره دراماتیک برمی‌خوریم، به آن رجوع و بدین صورت رفعش کنیم. آنچه که همواره برای من شگفت‌انگیز است و ذهنِ مرا درگیر می‌کند، این تکثر، امکانِ بازیِ معنا و درگیر شدن در این بازی است. یکی از دوستانم گفت من شعری از خودم را به او دادم و گفتم شاعر کیست؟ دو ساعت او را سرِ کار گذاشتم و گفتم این شعر برای من است. و شاید هم ChatGBT او را سرِ کار گذاشته باشد.معلوم نیست چه کسی، چه کسی را سرِ کار گذاشته است؟ همین بازی هم جذاب است.
آرام محضری درباره کمکِ نمایشنامه‌نویسان به پیشرفتِ هوش مصنوعی خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم ما نویسنده‌ها داریم خیلی به رشدِ هوش مصنوعی کمک می‌کنیم. هوش مصنوعی منابعش را دارد از کسانی که متن و مطلب تولید می‌کنند، می‌گیرد. حتی ممکن است نوشته‌ای که برای همسرتان می‌فرستید، در آینده در آرشیوِ هوش مصنوعی قرار بگیرد تا تبدیل به یک منبع شود و اینگونه، از ما سوء استفاده کند.
انتشار کتابچه بخش پژوهش جشنواره
کتابچه بخش پژوهش چهل و سومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر با چکیده ای از مقالات حاضر در بخش پژوهش منتشر شد.
در این کتابچه یادداشت هایی از خیرالله تقیانی‌پور دبیر جشنواره، سید جواد روشن مدیر بخش پژوهش منتشر شده است.
همچنین علاوه بر معرفی شورای علمی بخش پژوهش، چکیده مقالات حاضر در این دوره از جشنواره بین المللی تئاتر فجر نیز در این کتاب به چشم می خورد.
فهرست نشست های تخصصی، کارگاه های آموزشی و کتاب های منتشر شده در جشنواره از دیگر بخش های این کتابچه محسوب می شود.
این کتابچه به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده است.
از «تالار وحدت» تا «تئاتر مولوی»
علاوه بر نمایش‌های ذکر شده «خون خفته» به کارگردانی مهیار رضاخانی، «داره بارون میاد» به کارگردانی احسان ملکی و ناصر حبیبیان، «دژاوو» به کارگردانی عبدالحمید عبدالحسین، «شبیه شبیه آنتیگون» به کارگردانی ندا شاهرخی و نسیم ادبی، «ابرها (قطعه‌ای از قلب آسمن» به کارگردانی امین جعفری، «تاری» به کارگردانی محمد برهمنی و «حوالی جمهوری» به کارگردانی حمید شهامتی اجراهای صحنه‌ای پنجمین روز از جشنواره چهل و سوم را در تالار وحدت، مجموعه تئاترشهر، تئاتر مولوی، تماشاخانه ایرانشهر و تالار حافظ تشکیل می‌دادند.
همچنین نمایش‌های خیابانی «رفح» به کارگردانی احسان محمدیان، «تار و پود» به کارگردانی فاطمه رنجبر و کمیل جعفری، «رایت فلایر» به کارگردانی مالک آبسالان، «مستر دیفال» به کارگردانی سیدسروش پیمبری و «قالی» به کارگردانی آرزو علیپور در محوطه بیرونی تئاترشهر اجرا شدند.
چهل و سومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر به دبیری خیرالله تقیانی پور تا ۱۳ بهمن در تهران برپاست.
منبع
