‌نیمرخ جراحی‌های زیبایی؛ دیده می‌شوم پس هستم

به گزارش ایرنا، ‌توجه به ظاهر و زیبایی در چهارچوب های اجتماعی، امری هنجار، پسندیده و حتی نشان دهنده سلامت روان است؛ با این وجود در جوامع امروزی به دلیل تاکید بیش از حد بر زیبایی و کثرت تصاویر ارائه شده در صنعت مد و رسانه، این توجه در بین افراد جامعه اعم از زنان و مردان شکل افراطی به خود گرفته است.

جراحی پلاستیک عموما به ۲ دسته تقسیم می شود: بازسازی و زیبایی. جراحی های مرتبط با بازسازی برای ایجاد عملکرد به‌هنجار جسمانی و اجتماعی در افراد ضروری اند مثلا کودکی که گوش خود را از دست داده، به احتمال زیاد در معرض مسائل روانشناختی قرار دارد که بر خودپنداره او تاثیر می گذارد.

بسیاری از جراحی های پلاستیک به این افراد کمک می کند تا از شر نقایص جسمانی خود خلاص شوند و کیفیت زندگی اجتماعیشان را بهبود ببخشند اما جراحی های زیبایی اغلب به دلیل نارضایتی افراد از نقص های جزئی و تخیلی در ظاهرشان انجام می گیرد و معمولا ریشه در مشکلات روانشناختی دارد.

تب جراحی زیبایی این روزها از همیشه تندتر شده است، اگرچه آمار رسمی و دقیقی از تعداد عمل‌های زیبایی کشور در دست نیست ولی در تمام مراکز بیمارستانی که دارای مرکز عمل جراحی هستند، این دست جراحی‌ها به‌وفور انجام می‌گیرد. بازار این جراحی‌ها و مشتریانش چنان است که اکنون برخی افراد غیرپزشک هم دست به کار شده و اعمال جراحی بینی و پوست انجام می‌دهند.

در حال حاضـر، جراحی زیبایی در سراسر جهان گسترش یافته و چندین عامل از جمله تغییرات در هنجارهای فرهنگی و اجتماعی، جهانی شدن، تأثیر تبلیغات، رسـانه و اختـلالات روانی موجب این تحول سریع شده است.

دختر جوان ۲۸ ساله ای که عمل های متعددی در حوزه زیبایی انجام داده است، می گوید: قبل از عمل نسبت به زیبایی‌ام اعتماد به نفس نداشتم و آنقدر که خلق و خوی مردانه داشتم، همیشه هم از سنم بیشتر به نظر می رسیدم. به همین دلیل همیشه مورد تمسخر همسالانم بودم تا اینکه تصمیم گرفتم عمل جراحی زیبایی انجام دهم.

وی گفت: این کار از یک خط خنده ساده و تزریق بوتاکس آغاز شد تا اینکه کل صورتم را عوض کردم. حالا بعد از چند سال وقتی خودم را در آینه می‌بینم انگار کس دیگری هستم نه اینکه از عمل زیبایی که کردم ناراضی باشم؛ مشکل این است که هنوز هم به این چهره راضی نیستم و روز به روز که می گذرد دوست دارم عمل های بیشتری انجام دهم.

مرد ۳۸ ساله که جراحی بینی انجام داده است؛ می‌گوید: داستان عمل بینی من به ۱۰ سال پیش بر می گردد که به خواستگاری دختر مورد علاقه‌ام رفتم اما بینی استخوانی و قوزدارم باعث شد که جواب رد بشنوم. همین موضوع موجب سرشکستگی من شد و تا چند ماه از این قضیه افسرده و سرخورده بودم تا اینکه تصمیم گرفتم زندگی نویی را شروع کنم.

این مرد جوان که پس از عمل زیبایی بینی تا حد زیادی به زندگی عادی خود برگشته است، ادامه می دهد: توجه به ظواهر و خود کم بیینی یکی از دلایل مهمی است که افرادی مثل من سراغ عمل زیبایی می روند، شاید اگر آن اتفاق نمی افتاد من هیچ وقت سراغ جراحی زیبایی نمی رفتم؛ اما حالا که رفته ام هرکاری لازم باشد برای بهتر شدن چهره‌ام انجام می دهم.

به گفته این شهروند، عمل زیبایی همچون گردابی است که افراد درگیر آن می شوند؛ چرا که با گذشت زمان دوست دارند این عمل را برای سایر اندام های خود هم انجام دهند.

یکی دیگر از شهروندان زنجانی که تجربه لیپوساکشن در خانواده شان دارد، می‌گوید: اصرارهای بیش از حد همسر خواهرم که مرتب من را از بابت اضافه وزن تحقیر می کرد؛ باعث شد که سراغ این عمل بروم و در نهایت هم آن چیزی که نباید اتفاق می افتاد رقم خورد و من دچار مشکلات و عوارض بدی هم شدم.

علاقه به خاص بودن، روی دیگر جراحی های زیبایی

پژوهشگر مسائل اجتماعی در خصوص شیوع جراحی های زیبایی به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از پدیده هایی که در چند سال اخیر به شکل گسترده ای در جامعه ایران بروز و ظهور داشته و در برخی موارد شاید شکل مساله اجتماعی به خود گرفته، پدیده جراحی های زیبایی یا به تعبیری جراحی های پلاستیک است.

روح الله اوجاقلو افزود: این پدیده البته در بسیاری موارد شاید شامل جراحی نشود و به هرگونه تغییرات چشمگیر در ظاهر افراد اطلاق می شود ولی عمل های زیبایی شامل آن دسته از تغییراتی است که افراد بر روی اعضای بدن خود انجام می دهند و شکل تازه ای به بافت بدن خود می دهند.

اوجاقلو اظهار کرد: یکی از نظریه هایی که می توان با استفاده از آن به تبیین این پدیده پرداخت نظریه نمایشی «تورشتاین وبلن» است که اعتقاد دارد افراد برای نشان دادن منزلت، ثروت و قدرت خود به مصرف چیزهایی روی می آورند که نیاز آنها نیست.

وی ادامه داد: به تعبیری افراد در جوامع سرمایه داری به خرید و نمایش وسایل و نمادهایی روی می آورند که تجمل است نه احتیاج؛ این کالاها عموما خصلت منزلتی دارند و در وضعیتی هستند که عموم مردم به آنها دسترسی ندارند و یا در دسترسی به آنها دچار مشکل هستند.

اوجاقلو افزود: اگر این گرایش به خرید کالا و یا خدمت را با مفهوم جدیدتری به نام مدیریت بدن گره بزنیم، این واقعیت را برای ما آشکار می کند که زنان و مردان با این پیش آگاهی که با مدیریت روی بدنشان به یک خود مطلوب (هم از نظر جامعه و هم از نظر خودشان) خواهند رسید اقدام به تغییراتی در آن می کنند که هم به مطلوبیت اجتماعی و زیبایی آنها کمک کند و هم آنها را به عنوان یک من در مقابل انبوه ما، جایگاه و منزلتی خاص ببخشد.

این جامعه شناس گفت: این علاقه به خاص بودن با توجه به انتظارات جامعه معنا پیدا می کند، مثلا در جامعه ای که هنر مورد تایید و تاکید هست اغلب انسانها می کوشند تا با روی آوردن به هنر و تربیت جنبه های هنری، خود را عنوان کنند.

وی ادامه داد: در واقع به تعبیر «ماکس وبر» آنچه در جامعه ای به عنوان تیپ ایده آل مطرح می شود می تواند محل رجوع همه و اصطلاحا گروه مرجع باشد. اگر در جامعه ای دانشمندان، گروه مرجع باشند و مورد توجه قرار گیرند و جایگاه آنها یک جایگاه خاص باشد طبیعتا افراد آن جامعه به دنبال رسیدن به آن محبوبیت و منزلت خاص خواهند بود اما در جامعه ای، گروه‌های مرجع، ستاره های سینما(سلبریتی) هایی باشند که مهمترین شاخصه آنها ظاهری متفاوت از عموم افراد جامعه باشد طبیعتا میل به این همسان سازی در بین عموم مردم تشدید و همه گیر می شود.

فرار از پیری ، انگیزه اعمال جراحی زیبایی

رهام شرف، عضو هیات علمی گروه فلسفه دانشگاه زنجان و از ایده پردازان طرح «مشاوره فلسفی» نیز در خصوص علل گرایش به انجام جراحی های زیبایی، گفت: ارایه معیار کلی برای همه چیز و همه امور از مولفه های عقلانیت مدرنیته است در حالیکه از منظر اگزیستانسیالیستی، هر فرد انسانی، یونیک و منحصر به فرد است و معیارهای خاص خودش را می تواند داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: در واقع منطق مدرنیته درصدد یک دست کردن انسان هاست از این رو مدرنیته پدیده «مد» را به ما داده که در ظاهر شیک است و در عمق خود، انسان را تنزل می دهد.

شرف گفت: اروین یالوم در روان درمانی اگزیستانسیال مسأله مواجهه با پیری و مرگ را در این باره مورد مداقه قرار می دهد که برای تعدادی از افراد این مسأله حل نشده و مواجهه صحیحی با موضوع پیری و مرگ ندارند، از این رو جراحی های زیبایی و جوان سازی را به مثابه واکنشی در برابر این مساله، انتخاب می کنند.

برآیند:

امروزه تب جراحی زیبایی در جامعه تندتر شده است و شهروندان زیادی برای انجام این جراحی ها اندام خود را به تیغ جراحی می سپارند.

این جراحی ها معمولا به منظور حرکت در مدار مد و الگوهای رایج زیبایی و یا ترس از پیری انجام می شود که بسیاری از آنها نیز علاوه بر هزینه های درمانی زیاد، آسیب های جسمی و روحی زیادی را در پی دارد که پیشگیری از آنها نیازمند فرهنگسازی در جامعه است.