به گزارش ایرنا، در آستانه نوروز باستانی، هنگامی که طبیعت رنگ تازهای به خود میگیرد و زمین بار دیگر لباس بهاریاش را بر تن میکند، مردم مناطق مختلف استان ایلام نیز به استقبال و زنده نگه داشتن آیین ها و رسم های بومی و سنتی خویش می روند که نهتنها آیینهای از آداب و رسوم کهن بلکه نمادی از همبستگی و شادمانی همگانی است.
نوروز، با پیشینه و ریشههای ژرف خود در فرهنگ ایرانی، فرصتی است که مردمان این دیار با برگزاری آیینهایی فراتر از زمان، پیوند روحی و قلبی خود با گذشتگان و امیدشان به آینده را تجلی بخشند.
امسال این آیین ها و رسم های دیرین، با ماه مبارک رمضان همزمان شده است؛ تقارنی میان دو میراث فرهنگی و دینی گرانبها که به دقتی دوچندان در ساماندهی و اجرای مراسم نیازمند است.
تجربه سالهای گذشته نشان داده که برگزاری جشنها بدون برنامهریزی منسجم، نهتنها ممکن است از شکوه آنها بکاهد، بلکه زمینهساز اختلافنظرهایی در میان اقشار مختلف جامعه شود.
از سویی، شور و نشاط نوروزی، شایسته مدیریت و توجهی ویژه است و از سویی دیگر، رعایت شئونات مذهبی و ارزشهای اعتقادی جامعه ضرورتی انکارناپذیر به شمار میرود.
ایلام، این سرزمین ایثار و مقاومت، تاریخی زنده از صبری وصفناپذیر و ایمانی استوار دارد، جایی است که هشت سال در برابر گلولههای دشمن بعثی ایستاد، گویی کوههایش، مقاومت مردمانش را به ارث بردهاند.
امروز، این خطه نهتنها محل گذر زائران عتبات عالیات که سرزمینی است سرشار از فرهنگ، مهماننوازی و افتخارهای تاریخی. مردمانش امید دارند که جشنهای نوروزگاه، بازتابی از ارزشها و رسوم ژرف آنان و فرصتی برای ارتقای جایگاه گردشگری این منطقه باشد و به طور قطع، این جشنها و آیین ها، به مدیریتی مدبرانه و بهرهگیری از مشارکت مردم نیازمند است.
در آستانه فرارسیدن نوروز باستانی، مردم شهرستان های مختلف استان از جمله سیروان، مشتاقانه چشمبهراه برگزاری آیین ها و جشنهای باشکوهی هستند که برازنده این منطقه گردشگرپذیر باشد، این تقاضا بهوضوح از سوی «محمدباقر شریفی»، فرماندار سیروان، در نشست ستاد اجرایی خدمات سفر ویژه نوروز و در حضور استاندار ایلام، مطرح و بر اهمیت ساماندهی این رویدادهای مردمی تأکید شد.
وی با اشاره به درخواستهای متعدد مردم و رسانهها، خواستار تعیین متولی مشخصی برای برگزاری جشنهای نوروزی و نوروزگاه در سیروان و دیگر شهرستانهای استان شد که ناشی از نیاز به مدیریت و برنامهریزی مؤثر برای جلوگیری از مشکلات سالهای گذشته است.
فرماندار سیروان بر اهمیت برنامهریزی دقیق و استفاده از ظرفیتهای مردمی در برگزاری این جشنها تأکید کرد.
تقاطع نوروز و رمضان
نوروز، جشن دیرین ایرانیان، امسال با ماه مبارک رمضان تقارن یافته است؛ اتفاقی که بهویژه در استان ایلام، با پیشینه عمیق و درخشان فرهنگی و آیینی، جلوهای ویژه پیدا کرده است، ایلام، با فرهنگی غنی و تلفیقی از آداب مذهبی و سنتهای نوروزی، همواره فضایی منحصربهفرد برای تجربه این گونه ایام دارد.
نوروز در ایلام از دیرباز با برپایی مراسمی چون «خانهتکانی»، «دید و بازدید عید»، «سفره هفتسین»، «چادر زنی»، «سفرهای نوروزی» و « جشن های نوروزی» تعریف شده است، اما امسال این سنتها در کنار فضای معنوی ماه مبارک رمضان، حال و هوای متفاوت یافتهاند.
ایلامیها که به آداب مذهبی خود پایبندی ویژهای دارند، این تقارن را فرصتی برای تقویت همبستگی اجتماعی و پیوند سنتهای ملی و دینی میدانند، سفره افطارهایی که حالا شاید با حال و هوای نوروزی تزیین شدهاند و یا دید و بازدیدهایی که با رعایت حرمت این ماه انجام میشوند، نشان از عمق فرهنگ این دیار دارد.
بسیاری از مردم نیز برنامهریزی کردهاند که دیدارهای عید را پس از افطار انجام داده تا فضای احترام به این ماه مقدس حفظ شود.
نوروزگاههای ایلام که هر ساله در این ایام برگزار میشوند، امسال نیز با تغییرهایی متناسب با ماه رمضان همراه خواهند شد، بازارچههای نوروزی که مملو از صنایع دستی، خوراکیهای محلی و لباسهای سنتی است، نیز به ساعات بعد از افطار منتقل شدهاند تا همگان بتوانند بدون محدودیت زمانی از این جشنوارهها بهره ببرند.
این بازارچهها نهتنها فضایی برای ترویج فرهنگ بومی هستند، بلکه فرصتی برای بهبود وضعیت اقتصادی و معرفی محصولات ایلام به سایر نقاط ایران فراهم کردهاند.
در کنار فرصتهایی که تقارن نوروز و رمضان فراهم کرده است، چالشهایی نیز به وجود آمده است. برخی از مردم، به ویژه نسل جوان، ممکن است در تعادل میان جشن و آیینهای فردی و جمعی رمضان با دشواری مواجه شوند، همچنین زمانبندی برنامهها و هماهنگی میان مناسک دینی و آیینهای نوروزی، مدیریت دقیقتری از سوی برگزارکنندگان میطلبد.
مسئولان استان ایلام اما تأکید دارند که پیام اصلی هر دو مناسبت نوروز و رمضان، همبستگی و همدلی است، آنها تلاش کردهاند فضایی فراهم کنند تا این مناسبتها نه در تقابل که در تکمیل یکدیگر باشند.
این تقارن بیسابقه فرصتی استثنایی برای مردم ایلام فراهم کرده تا در گذار از زمستان به بهار، نهتنها طبیعت، بلکه قلبها و روحهای خود را تازه کنند. نوروز و رمضان در کنار هم نمادی از احیای روح و تجدید حیات معنوی است که در ایلام، با فرهنگ پررنگ محلی، جلوهای خاص پیدا کرده است.
تقاطع نوروز با ماه مبارک رمضان نشان میدهد که سنتهای کهن ایرانی و آیینهای دینی میتوانند در کنار یکدیگر به همافزایی رسیده و فضایی غنیتر از همبستگی و شور مردمی بیافرینند.
جایگاه ویژه ایلام؛ فصل نو و تجدید هویت فرهنگی
استان ایلام همواره نقشی برجسته در تاریخ معاصر ایران داشته است. مردمان این استان، هشت سال در برابر تجاوز رژیم بعثی ایستادگی کردند و بیش از سه هزار شهید به آرمانهای نظام و انقلاب اسلامی تقدیم کردند.
افزون بر این، ایلام بهعنوان کانون تردد زوار عتبات عالیات و سرزمین خادمان زوار ابا عبدالله الحسین نیز شناخته میشود. این ویژگیها نیازمند توجه ویژه به برنامهریزی و اجرای رویدادهای اجتماعی و فرهنگی همچون نوروزگاه است.
در نهایت، برگزاری موفقیتآمیز جشنهای نوروزی در ایلام و مدیریت هوشمندانه آنها، میتواند علاوه بر حفظ شئونات مذهبی، به جذب گردشگران بیشتر و تقویت هویت فرهنگی استان کمک کند.
مسئولان محلی باید با توجه به نیازها و خواستههای مردمی، و با بهرهگیری از ظرفیتهای جامعه، شرایطی را فراهم آورند که این رویدادها به بهترین نحو برگزار شود.
فرماندار سیروان، با تأکید بر لزوم برنامهریزی دقیق، خواستار تعیین راهبری مشخص برای اجرای آیینها شده است، اگرچه این مسئولیت بر دوش متولیان گردشگری و فرهنگی استان سنگینی میکند، اما شکی نیست که همراهی و تعامل مردم، اقوام محلی و جوانان میتواند این جشنها را به اوج شکوه خود برساند.
استاندار ایلام نیز در جلسه ستاد سفرهای نوروزی استان، با آغوشی گشوده از این خواست مردمی استقبال کرده و بر اهمیت برگزاری جشنهای مشترک نوروزی در مناطق گردشگری استان تأکید کرد و این رویدادها را مجالی برای به تصویر کشیدن میراث فرهنگی و ظرفیتهای گردشگری ایلام دانست؛ البته فرصتی که میتواند شور و نشاط بهار را با اصالت سنتها همپیوند کند.
«احمد کرمی» از فرمانداران خواست تا با پاسداشت حرمت ماه مبارک رمضان و در همکاری با دستگاههای مرتبط، زمینه برگزاری این جشنهای مردمی را فراهم کنند.
وی بهرهگیری از مشارکت مردم در ارائه خدمات به گردشگران را گامی مهم در مسیر معرفی بهتر فرهنگ این دیار برشمرد و افزود که چنین آیینهایی میتواند عید نوروز و معنویت رمضان را در هم بیامیزد و هویتی نو پدید آورد.
بدینسان، این تقارن نادر فرصتی برای آوازهگری اصالتهای ایلام و کشف جلوهای از همنشینی ضرورتهای ملی و آئینی در آستانه بهار است.
نوروزگاه؛ آیینهای برای فرهنگ و هنر ایلام
نوروزگاه ایلام، نمادی از اتحاد فرهنگی و حفظ هویت اجتماعی این منطقه است. این مراسم با نمایش موسیقیهای محلی، رقصهای سنتی، صنایعدستی، و نمایشگاه غذاهای بومی، فضای پرنشاطی را برای مردم بومی و گردشگران ایجاد میکند. غذاهای سنتی بهویژه جزئی جداییناپذیر از این آیینها هستند که علاوه بر ایجاد شور و نشاط، پیوندی میان فرهنگ و رسوم گذشته با نسلهای جدید برقرار میکنند.
برگزاری این آیینها نهتنها به حفظ فرهنگ محلی کمک میکند، بلکه فرصتی مهم برای رونق اقتصادی منطقه به شمار میرود. مسئولان محلی نیز تلاش دارند تا از طریق برگزاری این جشنوارهها، گردشگران داخلی و خارجی بیشتری را به ایلام جذب کنند
چالشهای سالهای گذشته همچون تقارن نوروز با ماه مبارک رمضان، حساسیتهای فرهنگی-اجتماعی نسبت به برگزاری جشنهای مختلط و اختلافنظرها پیرامون نحوه اجرای این جشنها، بر لزوم برنامهریزی دقیق و مدبرانه تأکید دارد. مسئولان استانی نظیر فرماندار سیروان و استاندار ایلام، با اشاره به درخواستهای مکرر شهروندان، خواستار ساماندهی این رویدادها و استفاده از ظرفیتهای مردمی شدهاند.
در عین حال، جشن نوروزگاه ایلام نهتنها یک رویداد صرف فرهنگی، بلکه نمادی از مقاومت، همبستگی و تاریخ پرافتخار این مردم است. این جشنها میتوانند با ارتباط دادن سنتهای اصیل مردم منطقه به نسلهای جدید، به پیوند اجتماعی و تقویت ارزشها کمک کنند.
جشنهای نوروزی ایلام که نمادی از سنتهای اصیل ایرانزمین است، اکنون در یکی از حساسترین دورههای خود قرار دارد. تطبیق میان ارزشهای فرهنگی محلی و نیازهای مدرن اجتماعی، کلید موفقیت برای آینده این جشنها است.
آیا مسئولان میتوانند از این چالش فرصتی بسازند تا هم هنر و فرهنگ ایلام را گسترش دهند و هم همه اقشار جامعه را در کنار هم قرار دهند؟ یا تنشهای کنونی بر کیفیت و استقبال عمومی از این جشنها سایه خواهد انداخت؟ پاسخ به این پرسشها در گرو اقداماتی است که نه تنها فرهنگ، بلکه ارزشهای اجتماعی این منطقه را در طول زمان تعریف خواهد کرد.
نوروزگاه ایلام، اگرچه آئینی است که از گذشته برآمده، اما روایتگر آیندهای است که در سایه تعامل سنت و مدرنیته، روح تازهای به فرهنگ این سرزمین میبخشد.
ایلام هر سال، بهار را مشتاقانه به آغوش میکشد و امید به آن دارد که جشنهای نوروزگاه، در عین هم سویی با ارزشهای معنوی و اعتقادی مردمش، فرصتی شود برای تقویت هویت فرهنگی و جذب مسافرانی که برای دیدار این سرزمین سبز و کوهستانی به راه میافتند.
نوروز امسال، میتواند پلی میان تاریخ و معنویت و جشنی باشکوه برای طبیعت و ایمان باشد.
منبع