به گزارش روز شنبه خبرنگار موسیقی ایرنا، با درگذشت فریدون شهباریان، موسیقی ایران، یکی از مهمترین ستارگان نیم قرن اخیر خود را از دست داد. آهنگسازی که از دوران کودکی، تحت تاثیر آموزههای پدر نوازندهاش که از شاگردان استاد ابوالحسن صبا، بود به سمت موسیقی و ساز تخصصی ویولن که ساز پدرش نیز بود، کشیده شد.
جای تعجبی ندارد که او در ۱۷ سالگی به عضویت ارکستر سمفونیک تهران درآمد. با تبحری که در نواختن ویولن از خود نشان داد، به معتبرترین و پرمخاطبترین برنامه موسیقایی آن سالیان که «ارکستر گلها»ی رادیو بود دعوت شد و زیرنظر دو شاهکار بزرگ قرن اخیر کشور یعنی روحالله خالقی و جواد معروفی به فعالیت پرداخت. آنقدر لیاقت نشان داد که ۶ سال بعد بهعنوان رهبر گروه کر و ارکستر سمفونیک رادیو انتخاب شد.
تسلط شهبازیان بر فضای قالب موسیقی آن سالیان و تلاش برای یادگیری فنون روز این حوزه سبب شد تا وی خیلی زود، به آهنگسازی در خدمت موسیقی سنتی ایرانی و پاپ تبدیل شود. نوآوری و صنایع بدیعی که وی در آهنگسازی بدان اعتقاد داشت سبب شد تا در حرکتی سترگ، نخستین آواز ایرانی بر اساس شعر نو با «جام تهی» محمدرضا شجریان شکل بگیرد. این کار در آن دوران بیسار شنیده شد و سیل تقاضاها به سمت شهبازیان سرازیر شد.
این فعالیتها سبب شد تا شهبازیان جوان تا پیش از ۳۰ سالگی، علاوه بر حضور در ارکستر سمفونیک، آهنگسازی و تنظیم قطعات و تصانیف ایرانی و پاپ و البته ساخت موسیقی فیلم را در کارنامه داشته باشد. وجوهی که تا پیش از او، در کار کمتر موزیسینی تا به این اندازه دیده شده بود.
شهبازیان، هنرمند باهوشی بود. همین بهره هوشی بالا سبب شد تا وی با وجود تمام افتخاراتی که برای موسیقی سنتی ایرانی کسب کرد، از موسیقی پاپ روز جدا نباشد. اهمیت موسیقی بیکلام سینمایی را نیز درک کرد و ورودی قدرتمندانه به این عرصه داشت. پس از انقلاب که متوجه محدودیتهایی برای موسیقی شد، سر خود را بیشتر با موسیقی فیلم گرم کرد و توانست چندین شاهکار را در دهه ۶۰ و ۷۰ از خود به یادگار بگذارد.
از نیمه دوم دهه ۷۰ که گشایشهایی برای موسیقی رقم خورد، فریدون شهبازیان در صف مقدم تولیدات نسل جوانی قرار داشت که از دنیای دیگری آمده بودند. آنها قداست خاستگاه غربی موسیقی را در اولویت قرار داده بودند و میخواستند با متدهای نوین آهنگسازی، به مخاطبانی که تعلقات ویژهای به موسیقی سنتی داشتند، خوراکی بهروز از جنس پاپ بدهند. شهبازیان در آن سالها یکی از معدود پیشکسوتانی بود که با چندین خواننده جوان با این مختصات کمک کرد؛ محمد اصفهانی، حسین زمان و ناصر عبداللهی از جمله این خوانندگان بودند.
شهبازیان در دهه ۷۰، در شورای موسیقی صداوسیما حضور داشت یعنی دورانی که تلویزیون، حمایتی تمامقد از تمام گونههای موسیقی ولو پاپ آن سالها انجام داد. حمایتی که در تاریخ ۴۶ ساله حیات پس از انقلاب هرگز مشاهده نشد. شهبازیان در نوک این هرم قرار داشت و علیرغم میدانداری در حوزه ساخت آهنگ و تنظیم و مشاوره، جریانسازی نوینی را در حوزه اشاعه موسیقی به انجام رساند.
این مداومت موسیقایی شهبازیان که بر مدار آهنگسازی، تنظیم و حضور در گونههای فیلم و سریال و ارکستر سمفونیک بود، از دهه دوم زندگیاش آغاز و تا زمان درگذشتش ادامه داشت. او در تمام حدود ۷ دهه فعالیت حرفهای، در خدمت به تمام ارکان و گونههای موسیقی قدم برداشت و از این حیث به رکوردی رسید که هیچیک از آهنگسازان همتراز و پیشکسوت نتوانستند به آن دست یابند.
شهبازیان با وجود تعدد فعالیت در گونههای موسیقی، به هیچ یک از ارکان، جزماندیشی نداشت و همین اعتقاد سبب شد تا وی به موسیقیدانی در خدمت تمام گونهها تبدیل شود و همین، برگ برنده او در قیاس با دیگر متفکران و بازیگران اصلی این حوزه به شمار میرود.
بنابراین اکنون اغراق نیست اگر عنوان کنیم جایگزینی برای این چهره ماندگار وجود ندارد و هنر موسیقی ملی، چهره بیبدیلی را از دست داد. البته که شهبازیان، در طول این سالها، هنرآموزان بسیاری داشت که برخی از آنها وارد دنیای حرفهای شدند و توانستند گوشههایی از آموختههای خود را در عرصههای مختلف موسیقی، پیاده کنند.
وسعتنظر، مولفه اصلی فعالیت شهبازیان در تمام دوران کاری او بود که هیچگاه عرصهای از موسیقی را بر دیگری رجحان نداد و با توجه به اهمیت هر گونه، در تمام زمینههای آن فعالیت کرد. این تدبیر، بال دیگر توانمندی او در تسلط بر موسیقی بود که سبب شد تا نام فریدون شهبازیان، همواره در تاریخ موسیقی ایران ماندگار بماند
منبع