شاید این مطالب برایتان مفید باشد
اواخر آذرماه سال جاری بود که خبری مبتنی بر تغییر بستر پخش شبکه جام‌جم از ماهواره به اینترنت در ماموریتی که از سوی محسن برمهانی معاون سیما به حسن ملکی داده شده بود، منتشر شد.
معاون سیما در این حکم از مدیر سابق شبکه تلویزیونی جام‌جم خواسته بود باتوجه به گستره فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، برای تعامل بیشتر و به‌روزشدن، تعمیق روزافزون رابطه فکری و عاطفی ایرانیان خارج از کشور با رویکرد هویت‌محوری و همچنین ضرورت ارتقای بهره‌وری همگام با پیشرفت تکنولوژی و تغییر نوع مصرف مخاطبان، کار «انتقال شبکه جام‌جم» از بستر پخش تلویزیونی بر بستر اینترنت را انجام دهد. پس از آن سیاوش عقدایی، مدیریت شبکه اینترنتی جام‌جم را بر عهده گرفت.
این خبر را علاوه بر اصولی و هدفمند بودنش می‌توان به خودی خود، آغازی بر فهم جدید صداوسیما از نوع تعامل با مخاطب دانست. به نظر می‌رسد تصمیم جدید رسانه ملی مبنی بر ارتباط با مخاطبان شبکه جام‌جم در سراسر دنیا، علاوه بر کاهش هزینه‌های پخش ماهواره‌ای و نگهداری تجهیزات و ساختار عریض و طویل و بوروکراتیک و اداری آن، به افزایش تعداد مخاطبان این شبکه منجر شد.
اگرچه هیچ وقت آمار دقیقی از تعداد مخاطبان شبکه‌های برون‌مرزی صداوسیما اعلام نشده است (یا اگر هم اعلام شده بر اساس شاخص‌هایی است که از استانداردهای رسانه‌های جدید فاصله دارد)، اما دسترسی امروزه مخاطبان به اینترنت و زندگی در دهکده جهانی، خود دلیل آشکاری بر افزایش مخاطبان شبکه‌ای شده است که از بستر ماهواره به اینترنت انتقال یافته.
در واقع این شکل از پخش، خواسته و ناخواسته امکان مواجهه اتفاقی گروهی از مردم را با محتوای این شبکه فراهم می‌کند. اهمیت این اتفاق با توجه به وضعیت کمبود ارز و مشکلات پرداخت صداوسیما دوبرابر می‌شود.
البته بسترسازی برای پخش اینترنتی شبکه جام‌جم نباید تنها محدود و منحصر به مقدمات فنی و تکنولوژیکی شود و این تغییر، نیازمند تحولی در محتوای برنامه‌های شبکه نیز است؛ چنانچه مخاطب ایرانی ساکن در داخل و خارج از کشور و حتی مخاطبان غیرایرانی شبکه جام‌جم، از سه بُعد تمایل دارند محتوای متفاوتی را از این شبکه دنبال کنند.
نخست آن‌که بستر پخش شبکه جام‌جم تغییر کرده است و تغییر محتوای آن نیز به‌تبع بستر پخش، مطالبه‌ای مقبول است. از منظر دوم، این تغییر با توجه به فعالیت شبکه‌های رقیب ایرانی و غیرایرانی و همچنین نظام عرضه و تقاضای رسانه‌ای که در حال حاضر بر مخاطب‌سالاری تکیه دارد، ضرورتی انکارناشدنی است.
از منظر سوم با توجه به خطوط قرمز صداوسیما و محدودیت‌های برنامه‌سازی در برخی مضامین انتظار می‌رود با تغییر بستر برودکست از ماهواره به اینترنت، در محتوا نیز تغییرات قابل توجهی مشاهده شود؛ برای مثال نمایش ساز و آلات موسیقی و نوازندگی که همواره در تلویزیون از ممنوعه‌ها بوده است، در این شبکه باید در دستور کار قرار گیرد.
این در حالی است که برخی کشورها، در سال نو اقدام به راه‌اندازی یک شبکه ماهواره‌ای برای مخاطبان فارسی‌زبان کرده‌اند که این در واقع تلاش برای جذب مخاطبان از دست رفته شبکه جام‌جم یا دیگر شبکه‌هایی است که به لحاظ محتوایی یا بستر پخش، آن‌طور که باید و شاید مخاطبان را با خود همراه نکرده‌اند.
* مجری رادیو و تلویزیون
منبع
