سقط جنین یک فاجعه خاموش/روشنگری راه نجات نسل آینده است

گروه جامعه ایرنا – وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرده است که این اتفاق یکی از مهمترین دلایل کاهش رشد جمعیت در ایران است و علاوه بر عوارض جسمی، مشکلات روحی و روانی جبران ناپذیری برای زنان به همراه دارد.

سقط جنین در واقع به معنای گرفتن جان یک انسان بی گناه است که از لحظه لقاح یک موجود زنده به شمار می رود و حق زندگی دارد و این اقدام ظلم بزرگی در حق جنین است که هنوز توانایی دفاع از خود را ندارد که به دنیا بیاید و زندگی کند.

سقط جنین خیانت به نسل آینده و باعث کاهش جمعیت و نیروی انسانی کشور می شود و در تمام ادیان الهی ممنوع و ناپسند بوده و در اسلام گناهی بزرگ محسوب می شود.

در دین اسلام سقط جنین به عنوان عملی ناپسند و گناهی بزرگ محسوب می شود و قرآن کریم و روایات به صراحت به حرمت سقط جنین و اهمیت حفظ نفس اشاره کرده است، از این رو وظیفه دینی و اسلامی هر شخص در این حوزه تلاش برای جلوگیری از سقط جنین و ترویج فرهنگ احترام به زندگی است.

تجربه کشورهایی مانند دانمارک نشان می دهد با اجرای برنامه های آموزشی و فرهنگی در مدارس و دانشگاه‌ها می توان آگاهی جوانان را در مورد سقط جنین و پیامدهای آن افزایش داد و میزان سقط جنین را بصورت قابل توجهی کاهش داد و همچنین با تکیه بر مفاهیم دینی و مذهبی، ارزش خانواده و فرزندآوری و با حمایت از خانواده های آسیب پذیر می توان نگرش مثبتی نسبت به فرزند آوری ایجاد و از این عمل غیرانسانی جلوگیری کرد.

سقط جنین غیرقانونی علاوه بر خطرات جانی برای مادر می تواند منجر به عوارض جسمی طولانی مدت مانند عفونت و ناباروری شود با روشنگری و فرهنگسازی می توان از این مشکلات جلوگیری کرد و سلامت جامعه را ارتقا بخشید.

اهمیت این موضوع باعث شده تا طی سال های اخیر مسئولان در قالب برگزاری همایش ها و نشست های مختلف اقدام به روشنگری در این رابطه کنند از جمله مهمترین این برنامه ها برگزاری پویش نفس از سال ۱۴۰۱ با هدف کمک همه جانبه به خانواده‌هایی که به علل مختلف مبادرت به سقط جنین می‌کنند، اجرا شده است . این پویش برای نجات فرزندان در حال سقط بوده و در آن مشاوره‌های تخصصی به مادرانی که تصمیم به سقط جنین خود دارند، ارائه می‌شود.

پیرو این تصمیم سازمان تبلیغات اسلامی با هماهنگی ارگان ها و مراکز دولتی به ویژه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدام به برگزاری پویش نفس از ۲۵ آبان ماه تا ۲۵ آذرماه و همزمان با ایام فاطمیه کرد.

این سازمان در فراخوانی از تمامی سازمان ها به ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخواست کرد تا امکانات خود را در حوزه پشتیبانی مالی، فرهنگ، هنری، نماهنگ، موسیقی، برگزاری نمایشگاه و انتشار تولیدات رسانه ای در فضای مجازی به کار بگیرند.

آنچه که در قالب این پویش به عنوان اهداف ترسیم شده مدنظر قرار گرفته بود مبارزه با سقط جنین و ترویج فرهنگ احترام به زندگی و همچنین مقابله با بحران کاهش جمعیت در جامعه است و دست اندرکاران سعی کردند با استفاده از ابزارهای رسانه ای و فرهنگی، آگاهی مردم را در مورد ارزش زندگی و پیامدهای منفی سقط جنین افزایش و نگرش آنها را نسبت به فرزندآوری و خانواده تغییر دهند.

در این عملیات رسانه ای همچنین تلاش شد تا با اطلاع رسانی در مورد ارزش زندگی انسانی، مراحل رشد جنین، عوارض جسمی و روانی سقط جنین برای مادر و همچنین پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آن، آگاهی عمومی را در این زمینه افزایش داده و با تاکید بر ارزش فرزند در خانواده و جامعه و همچنین با معرفی الگوهای موفق فرزندآوری نگرش مثبتی نسبت به فرزندآوری در جامعه ایجاد شود.

حمایت از خانواده ها و مادران باردار از دیگر اهداف این پویش در نظر گرفته شد تا با ارائه خدمات مشاوره ای رایگان، برگزاری کارگاه های آموزشی و همچنین با ارائه حمایت های مادی و معنوی از خانواده ها و مادران باردار از سقط جنین به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی جلوگیری شود.

همچنین با اجرای این عملیات رسانه ای گسترده و هدفمند تلاش شد تا جامعه ای آگاه، مسئولیت پذیر و حامی زندگی ساخته شود که در آن سقط جنین به عنوان یک عمل ناپسند و غیرانسانی شناخته و فرهنگ احترام به زندگی در آن نهادینه شود.

آموزش احکام و آموزه های دینی در مورد سقط جنین به افراد جامعه به خصوص زوج های جوان و آگاهی بخشی در مورد پیامدهای منفی سقط جنین در دنیا و آخرت، ترغیب زوج ها به فرزند آوری و ترویج فرهنگ خانواده و اهمیت فرزند در اسلام، حمایت مادی و معنوی از خانواده های نیازمند و مادران باردار برای جلوگیری از سقط جنین به دلیل مشکلات اقتصادی، نهی از سقط جنین و امر به معروف در مورد حفظ نفس و اهمیت زندگی انسانی و تلاش برای اصلاح و تکمیل قوانین مروبط به سقط جنین به منظور حفظ جان جنین و جلوگیری از سقط های غیرقانونی از دیگر اهداف ترسیم شده در این پویش بود.

وظیفه دینی و اسلامی هر مسلمان در حوزه جلوگیری از سقط جنین تلاش برای حفظ جان و احترام به زندگی انسانی است، با آموزش ، فرهنگ سازی و حمایت از خانواده ها می توان از وقوع بسیاری از موارد سقط جنین جلوگیری کرد و جامعه ای پویا را برای نسل آینده فراهم کرد.

روش عملیات در این پویش تولید و پخش محتوای رسانه ای مناسب، استفاده از رسانه های مختلف، برگزاری رویدادهای فرهنگی و اجتماعی و همکاری با سازمان های مردم نهاد و فعالان اجتماعی بود.

علاوه بر این پویش تاکنون اقدامات گسترده ای در سراسر کشور به منظور تبیین و روشنگری در رابطه با آسیب های جسمی و روحی و روانی سقط جنین صورت گرفته و این برنامه ها همچنان ادامه دارد از جمله این موارد برگزاری چندین پویش با عنوان نفس است که در این رابطه نیز چندی پیش برنامه ای برگزار شد و رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: این پویش مردم را آگاه می‌کند که جنین یک لخته خون نیست، بلکه موجودی زنده است.

صابر جباری افزود: جامعه باید از شیء انگاری جنین پرهیز کند و او را موجودی دارای جسم و جان بداند تا از مرگ و قتل او که در ۹۰ درصد موارد توسط والدین خود رخ می‌دهد، جلوگیری شود.

وی ادامه داد: سقط‌ها در کشور به سه دسته تقسیم می‌شوند. نخست، سقط خودبخودی که بدون دخالت مادر و به صورت طبیعی رخ می‌دهد. دوم، سقط قانونی و پزشکی که سالانه حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار مورد انجام می‌شود و مربوط به مواردی است که ادامه بارداری برای سلامت مادر خطرناک است یا ادامه حیات جنین امکان‌پذیر نیست. نوع سوم، سقط غیرقانونی، عمدی یا جنایی که ۹۵ درصد از سقط‌های کشور را شامل می‌شود.

این مقام مسئول افزود: این امر نشان‌دهنده اهمیت بالای موضوع و ضرورت اتخاذ تدابیر جدی برای پیشگیری از سقط‌های غیرقانونی و پرداختن به عوامل اجتماعی و پزشکی مرتبط با این پدیده است. ‌

وی تصریح کرد: ۹۰ درصد این موارد در چارچوب خانواده رخ می‌دهد. همچنین، ۶۰ درصد از این سقط‌ها در منازل انجام می‌شود و ۳۰ درصد دیگر در مراکز مجوزدار یا غیرمجوزدار توسط پزشکان متخلف، متخصصان زنان یا داروسازها صورت می‌گیرد.

جباری با ابراز نگرانی از گسترش تبلیغات داروهای سقط در فضای مجازی و درگاه‌های اینترنتی، گفت: متأسفانه شرایط دریافت داروهای غیرقانونی سقط، حتی به راحتی و در منزل فراهم شده است. علاوه بر این، داروهای سقط از طریق بازار سیاه نیز به آسانی قابل تهیه هستند، به‌طوری‌که آمار سقط‌های انجام‌شده در منزل به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

وی اضافه کرد: مطابق ماده ۵۹ قانون، دستگاه های امنیتی و انتظامی مانند وزارت اطلاعات، فراجا و سایر دستگاه ها مسئول رسیدگی و برخورد با این تخلفات هستند و جلوگیری از فروش داروی سقط در فضای مجازی و درگاه های اینترنتی ورود جدی این دستگاه‌ها را می طلبد.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به علل اصلی سقط جنین، گفت: اولین علت نخواستن فرزند بیشتر است که ۴۱ درصد موارد سقط را تشکیل می‌دهد. علت دوم اقتصادی است که ۲۱ درصد موارد را شامل می‌شود و علت سوم بدموقع بودن زمان بارداری است که ۲۰ درصد موارد را در بر می‌گیرد.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که سقط جنین به عنوان یک معضل اجتماعی پیامدهای منفی زیادی برای فرد و جامعه دارد که با روشنگری فرهنگی و آموزش می توان از وقوع بسیاری از موارد سقط جنین جلوگیری کرد و همه ما در قبال نسل آینده مسئول هستیم و باید برای جلوگیری از این فاجعه خاموش تلاش کنیم.