شاید این مطالب برایتان مفید باشد
امین زندگانی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره ساخت فیلم کوتاه ۱۰۰ ثانیه‌ای اظهارداشت: ساخت چنین فیلم‌هایی از چند جنبه اهمیت دارد؛ درست مثل شعر رباعی که خلاصه‌ای از یک جهان‌بینی را در چهار مصراع ارائه می‌دهد، فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای نیز نیازمند تسلط بر روایت، سینما و تصویر است. شما در این زمان کوتاه باید جهانی از مفهوم را به تصویر بکشید و این کار از هر کسی برنمی‌آید.
وی با اشاره به اهمیت ساخت فیلم‌های کوتاه گفت: در کشورهای پیشرفته، فیلم کوتاه اغلب توسط فیلم‌سازانی ساخته می‌شود که تجربه زیادی در سینما دارند یا در تبلیغات فعال هستند اما در کشور ما، فیلم کوتاه بیشتر به عنوان سکوی پرش برای ورود به عرصه فیلم‌سازی بلند تلقی می‌شود. جوانانی که می‌خواهند وارد این عرصه شوند، معمولا از فیلم کوتاه شروع می‌کنند و این خود می‌تواند نوعی آموزش و تجربه‌ورزی باشد.
زندگانی افزود: در فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای، اگر مفهوم و داستان به خوبی طراحی شده باشد، برخلاف تصور، زمان زیادی برای انتقال یک پیام به حساب می‌آید. این زمان کوتاه می‌تواند مانند زمانی که پشت چراغ قرمز می‌گذرانید، هم کوتاه و هم بلند به نظر برسد. هنر فیلم‌ساز این است که بتواند ریتم زندگی واقعی را در این بازه زمانی به مخاطب منتقل کند. این نیازمند شناخت عمیق سینما و مهارت در روایتگری است.
چالش‌های ساخت فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای در ایران
بازیگر مجموعه تلویزیونی «طوبی» با اشاره به چالش‌های موجود در حوزه ساخت فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای اظهارداشت: یکی از مشکلات ما این است که ساخت فیلم کوتاه، به ویژه ۱۰۰ ثانیه‌ای، بیشتر به سمت تجربه‌گرایی و آموزش سوق پیدا کرده است. این در حالی است که این قالب می‌تواند یک مدیوم مستقل باشد.
وی بیان کرد: در گذشته، انیمیشن‌های کوتاه تولیدشده توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نمونه‌های موفقی از این نگاه بودند. این آثار اگرچه کوتاه بودند اما تاثیر عمیق و ماندگاری داشتند. امروز، این حوزه بیشتر به عنوان پیش‌نیاز ورود به سینمای بلند تلقی می‌شود، در حالی که اگر اساتید بزرگ سینما وارد این حوزه شوند، می‌توان استانداردها و کیفیت بالاتری برای این نوع فیلم‌سازی تعریف کرد.
زندگانی گفت: برای اینکه فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای به جایگاه واقعی خود برسد، باید از حضور اساتید برجسته سینما بهره برد. این حوزه اگرچه کوتاه و کوچک به نظر می‌رسد اما می‌تواند بستری برای خلق آثار ماندگار و تاثیرگذار باشد. استانداردسازی این حوزه و نگاه حرفه‌ای به آن، می‌تواند فیلم‌سازان جوان را برای ورود به عرصه‌های بزرگ‌تر آماده کند و در عین حال، این مدیوم را به یک هنر مستقل و قدرتمند تبدیل کند.
۱۰۰ ثانیه فرصتی برای عبور از محدودیت‌ها
این بازیگر و کارگردان اظهارداشت: فیلم‌های ۱۰۰ ثانیه‌ای نه‌تنها محدودکننده نیست بلکه فرصتی برای نمایش قدرت ذهن و خلاقیت است. به هر حال، داستان و تصاویری که در ذهن طراحی و پردازش می‌شوند، می‌توانند به اندازه کل جهان هستی پیام داشته باشند. نمونه ساده‌اش چراغ قرمز است. وقتی ۱۰۰ ثانیه پشت چراغ قرمز می‌مانیم، هزاران فکر از ذهنمان عبور می‌کند؛ حالا اینکه بتوانیم این افکار را به تصویر بکشیم و داستانش را بگوییم، به تخصص و ابزار تولیدمحتوا بستگی دارد؛ اینکه این ابزار تا چه حد می‌تواند ذهنیت ما را در این ۱۰۰ ثانیه به تصویر بکشد.
وی گفت: ۱۰۰ ثانیه می‌تواند فضایی بی‌نهایت برای روایت‌های متنوع باشد؛ شما می‌توانید در ۱۰۰ ثانیه از خلقت انسان تا جنگ جهانی اول و دوم، نابودی جهان یا حتی غذا خوردن یک پرنده را به تصویر بکشید. مهم، پیام شماست. اینکه پیام را با چه زاویه‌ای می‌خواهید به مخاطب ارائه دهید و از چه تکنیک‌هایی برای این انتقال استفاده می‌کنید.
زندگانی افزود: ۱۰۰ ثانیه هیچ محدودیتی ایجاد نمی‌کند، چون ذهن بشر محدودپذیر نیست. شما همین حالا در پنج ثانیه می‌توانید به کره ماه برسید، آنجا قدم بزنید و برگردید. مهم این است که این را چطور به تصویر بکشید و چه پیامی پشت آن باشد.
این کارگردان درباره ظرفیت‌های بیانی فیلم کوتاه، از نمونه‌های ادبیات جهانی برای مقایسه بهره برد و گفت: وقتی می‌گوییم «الا یا ایها الساقی ادر کأساً و ناولها»، یک جهان احساس و معنا در همین یک جمله نهفته است. یک نفر این پیام را در رمان «صد سال تنهایی» با یک زبان دیگر می‌گوید. دیگری در «جنگ و صلح» یا «دکتر ژیواگو» آن را به شکلی متفاوت بیان می‌کند. میلیون‌ها کلمه برای گفتن همین حرف استفاده می‌شود اما اینکه پیام را با چه ابزاری و به چه شکلی منتقل کنیم، بستگی به خلاقیت و نگاه ما دارد.
وی افزود: فیلم کوتاه می‌تواند پلی برای نمایش عمق خلاقیت باشد، ۱۰۰ ثانیه واقعا محدودیتی ایجاد نمی‌کند. این ذهن ماست که باید بتواند در این بازه زمانی، جهانی بی‌کران از معنا و احساس را به تصویر بکشد. برای همین معتقدم جشنواره‌هایی مانند فیلم ۱۰۰ می‌توانند بستری الهام‌بخش برای سینماگران باشند.
جشنواره فیلم ۱۰۰ به پرورش استعدادها بپردازد
زندگانی درباره نقش جشنواره فیلم ۱۰۰ در کشف استعدادهای سینما بیان کرد: این جشنواره می‌تواند سکوی پرش فیلم‌سازان جوان باشد و هدف اصلی جشنواره نیز تقریبا همین است اما سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا پس از کشف این هنرمندان، کسی مسیر حرفه‌ای آنان را پیگیری و رصد خواهد کرد؟
این بازیگر که از سال ۱۳۷۰ وارد این حرفه شد و در سال ۱۳۷۴ جایزه بهترین بازیگر مرد را از جشنواره تئاتر فجر دریافت کرد، افزود: کشف استعدادها تنها بخشی از فرآیند است و توجه به پرورش این استعدادها اهمیت زیادی دارد؛ کشف استعداد مهم است اما پرورش آنها اهمیت بیشتری دارد. ما استعدادها را کشف می‌کنیم اما چه نهادی مسئول پرورش این افراد خواهد بود؟ پس از این ۱۰۰ ثانیه، تکلیف این هنرمندان چیست؟
وی اظهارداشت: جشنواره‌ها باید فراتر از مرحله کشف استعدادها عمل و فضایی برای رشد و پیشرفت هنرمندان فراهم کنند. این امر سبب می‌شود که یک بازار عرضه ایجاد کنیم که فاقد تقاضا و پرورش باشد. جشنواره‌ها معمولا محدود به یک طیف خاص از افراد می‌شوند و حتی وجود یک صفحه اینستاگرامی برای پخش آثار جشنواره‌ای که هنرمندان احساس کنند می‌توانند در این مسیر حرفه‌ای شوند، ضروری است.
زندگانی با اشاره به لزوم ایجاد یک ساختار مستمر و راهبردی برای حمایت از هنرمندان پس از برگزاری جشنواره‌ها گفت: اگر فعالیت‌های فرهنگی ما مقطعی و وابسته به دوره‌های مدیریتی هر یک از مدیران فرهنگی باشد و هیچ سند راهبردی مشخصی وجود نداشته باشد، این جشنواره‌ها به کارهایی مقطعی تبدیل می‌شوند و آثار آنها به سرعت فراموش خواهند شد.
بازیگر مجموعه تلویزیونی «تا صبح» با تاکید بر اهمیت توجه به هنرمندان پس از جشنواره افزود: اگر هنرمندی در جشنواره ۱۰۰ ثانیه‌ای موفق به ساخت یک اثر با محتوای مذهبی می‌شود، برگزارکنندگان جشنواره باید تدابیری برای پیشرفت این هنرمند اتخاذ کنند. جشنواره‌ها نباید به عنوان یک فعالیت مصرفی در نظر گرفته شوند و تنها به عنوان یک بودجه برای ساخت آثار و گردهمایی‌ها هزینه شوند.
وی پیشنهاد داد: باید یک نهاد پیوندی میان جشنواره‌ها ایجاد شود تا از هنرمندان پس از برگزاری جشنواره‌ها حمایت کند، اگر نهادی وجود داشته باشد که جشنواره‌ها را به یکدیگر پیوند دهد و امکانات لازم را برای نخبگان جشنواره‌ها فراهم کند، هدف جشنواره به هدفی متعالی تبدیل خواهد شد. در این صورت، استعدادها کشف شده و به حوزه‌های مختلف سینمایی وارد خواهند شد و پس از گذشت چند سال، کارگردانی پرورش می‌یابد که قادر است استانداردهای سینمایی کشور را ارتقا دهد.
فیلم‌سازی با تلفن‌های همراه هوشمند؛ فرصتی برای رشد حرفه‌ای جوانان
زندگانی درباره پیشنهادهای خود به جوانانی که قصد ساخت فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای دارند، اظهارداشت: چند روز پیش، سه جوان از همدان پشت صحنه کارم حضور داشتند و قصد داشتند فیلم کوتاه بسازند. به آنان گفتم که این نسل امکانات ویژه‌ای دارند که نسل ما از آنها محروم بود.
بازیگر مجموعه تلویزیونی «مختارنامه» افزود: در گذشته، زمانی که هندی‌کم در خانواده‌ها کم بود، هیچ‌کس نمی‌توانست تصور کند که با چنین دوربینی می‌توان فیلم ساخت اما امروز شاهد هستیم که کارگردانی مانند لارس فون تریه با دوربین روی دست و هندی‌کم، فیلم «شکست امواج» را ساخته و جوایز معتبر جهانی را کسب کرده است.
وی بیان کرد: هدف ما باید یادگیری داستان‌گویی از طریق تصویر باشد. جشنواره‌محوری نباید تنها هدف ما باشد بلکه باید دغدغه‌مند عمل کنیم. به این جوانان گفتم که می‌توانند درباره شهرشان فیلم کوتاه بسازند. با گوشی‌های خود فیلم بسازند، اثر بسازند و از این طریق مهارت پیدا کنند. مهم این است که مانند یک حرفه‌ای عمل کنند. در عرصه فیلم‌سازی باید به این درک برسیم که می‌توانیم از امکانات موجود به بهترین شکل استفاده کنیم و نسل جدید این ظرفیت را دارد که قاب‌بندی و تصویرسازی کند.
زندگانی گفت: نخستین گام برای جوانان تازه‌کار این است که داستان‌گویی را بیاموزد. با تلفن‌های همراه خود فیلم بسازند و براساس دغدغه‌های یک نوجوان یا جوان، فیلم‌هایی بسازند. سپس این فیلم‌ها را بارها و بارها مونتاژ کنند تا مهارت فیلم‌سازی خود را تقویت کنند.
این بازیگر و کارگردان افزود: مانیتور یا دوربین به خودی خود اهمیت ندارند، زیرا کیفیت پخش به تکنولوژی مربوط است اما ایده‌پردازی، تفکر هنرمندانه و نگاه جهان‌بینی به سوژه‌ها چیزی است که هیچ تکنولوژی قادر به جایگزینی آن نیست حتی اگر هوش مصنوعی برای شما فیلمنامه بنویسد، این شما هستید که هویت آن را تعیین کرده و عوامل انسانی باید به آن روح ببخشند.
زندگانی بیان کرد: توصیه من به نوجوانان و جوانان این است که از امکانات موجود بهره‌برداری کنند. به جای ثبت سلفی‌ها و تصاویر شخصی، می‌توانند با همین ابزارها فیلم بسازند.
به گزارش ایرنا، فراخوان چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰، دی ماه امسال منتشر شد. این دوره از جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰ در سه بخش «ایران عزیز»، «کرامت انسانی» و بخش فراصد با رویکرد «فلسطین آزاد» برگزار می‌شود.
آثار راه یافته به چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰ در سه بخش «مسابقه ملی»، «مسابقه بین‌المللی» و بخش ویژه فراصد «فلسطین آزاد» مورد بررسی قرار خواهند گرفت؛ با این توضیح که آثار ارسالی به بخش فلسطین آزاد می‌توانند تا سقف ۳۰۰ ثانیه زمان داشته باشند.
آخرین مهلت ارسال آثار ۲۰ فروردین ماه ۱۴۰۴ و زمان برگزاری جشنواره نیز نیمه دوم اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۴ است.
منبع
