رفع مخاطرات پرورش ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمانی

به گزارش روز چهارشنبه گروه علمی ایرنا از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، «جداسازی، شناسایی و کارایی باکتری‌های اکسیدکننده آمونیاک و نیتریت در شرایط سیستم مداربسته قزل‌آلای رنگین کمان Oncorhynchus mykiss» عنوان رساله دکتری علیرضا نیسی است که با راهنمایی غلامرضا رفیعی و حمایت بنیاد ملی علم ایران به پایان رسانده است.

نیسی با مدرک دکتری تخصصی شیلات – تکثیر و پرورش (آبزیان) از دانشگاه تهران درباره این طرح توضیح داد: کشور ما ﻓﻼﺗﯽ ﻣﺮﺗﻔﻊ است و مناطق کویری و نیمه کویری بیش از نیمی از مساحت آن را اشغال کرده است. از طرفی کاهش نزولات جوی و کم شدن منابع آبی مشکلات زیادی را در سال‌های اخیر به وجود آورده است و از طرف دیگر منابع آب‌های زیرزمینی به دلیل استفاده بی‌رویه آن روزبه‌روز در حال کاهش است.

وی افزود: به‌علاوه، این موضوع بخش‌های مختلفی از جمله صنعت، کشاورزی و آبزی‌پروری را در بر گرفته، حتی در بسیاری از مناطق آب آشامیدنی هم دارای کمبود جدی است. علی‌رغم رشد بالای صنعت آبزی‌پروری در آب‌های داخلی و با توجه به اینکه یکی از پرمصرف‌ترین صنایع از نظر استفاده از منابع آبی است، اما همچنان تحت تأثیر مشکلاتی قرار دارد.

این پژوهشگر در ادامه بیان کرد: یکی از راه‌های کاهش مصرف آب در این بخش استفاده مجدد از آب مصرف شده با اصلاحات ضروری است. در زمان استفاده مجدد از این آب مواد مضری همچون آمونیاک و نیتریت می‌توانند به‌عنوان عوامل محدودکننده، پرورش را تحت تأثیر منفی خود قرار دهند. بنابراین پرورش ماهیان آب شیرین با کمک روش‌های مدرن شامل سیستم‌های با حداقل تعویض آب یا به عبارتی مداربسته از اهمیت زیادی برخوردار است.

وی با اشاره به اهمیت پرورش ماهی قزل‌آلا گفت: ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (Onhorhynchus mykis) یکی از گونه‌های اصلی پرورشی در کشورمان محسوب می‌شود. دمای ۱۴-۱۶ درجه سانتیگراد دمای مناسب برای پرورش و دمای زیر ۱۰ درجه دمای مناسب برای تکثیر گونه قزل‌آلای رنگین‌کمان است. این گونه مهم‌ترین گونه ماهی سردابی کشور به شمار می‌آید که با توجه به شرایط موجود استفاده از سیستم‌های مدار بسته و استفاده مجدد آب برای پرورش این گونه در حال گسترش است.

وی تصریح کرد: از روش‌های مختلفی برای فیلتراسیون آب در این سیستم‌ها مانند، فیلترهای فیزیکی، بیوفیلترها و اوزون‌دهی استفاده می‌شود.

نیسی خاطرنشان کرد: تولید سویه باکتری با کارایی بالا و مقاوم به سرما و استفاده آن در بیوفیلتر ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان و استفاده از این باکتری در تصفیه پساب فاضلاب در بخش‌های مختلف پساب خانگی و صنعتی از جمله اهداف انجام این طرح بوده است که خوشبختانه محقق شد. حاصل این کار در دو مجله معتبر Chemosphere و Microbial Ecology به چاپ رسیده است.