تنفس هوای آلوده ۱۶ درصد مرگ و میر را افزایش می‌دهد

به گزارش خبرنگار حوزه سلامت ایرنا، آلودگی هوا زمانی اتفاق می‌افتد که حجم زیادی از ذرات یا مواد مضر از قبیل گازها، ذرات و زیست‌ مولکول‌ها وارد اتمسفر کره زمین شود و این آلودگی مخلوطی از ذرات معلق و گازهایی است که غلظت آن به محدوده مضر برای انسان رسیده‌ است و باعث افزایش بیماری‌ها در انسان و همچنین گرمایش زمین می‌شود.

سازمان جهانی بهداشت آلودگی هوا را بزرگترین خطر بهداشت محیطی نامیده است و در سالهای اخیر بیش از هفت میلیون نفر بر اثر استنشاق هوای آلوده و ابتلا به بیماریهای ناشی از آن به خصوص ریوی و تنفسی جان خود را از دست دادند.

بر اساس مطالعات کشوری ذرات معلق کمتر از ۲.۵ آلاینده شاخص هوای تهران در روزهای سرد است. این آلاینده دارای قطر ۲.۵ میکرون و یا کمتر هستند که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می‌شوند.

ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت‌های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایندهای صنعتی خاص می‌شود. این ذرات هم به‌طور مستقیم ساطع می‌شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می‌گیرند.

به‌طور کلی عمده‌ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت مانند سوزاندن زغال سنگ و چوب، خودروهای دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایندهای صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودروها است. ذرات معلق عموما در ماه‌های سرد سال کیفیت هوا را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود.

مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.

بر اساس گزارش وزارت بهداشت، تعداد مرگ‌ومیرهای سالانه در ایران که به آلودگی هوا مرتبط هستند، حدود ۵۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود. از این میان، شهر تهران به تنهایی حدود ۷ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در سال دارد. این آمار شامل بیماری‌هایی مانند سکته‌های قلبی و مغزی، سرطان‌ها و بیماری‌های تنفسی است که ارتباط مستقیمی با آلودگی هوا دارند.

میزان مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در استان‌های اراک و اصفهان به ترتیب ۶۶۱ و ۲ هزار و ۲۹ نفر است، و میزان هزینه‌های تحمیلی بر سیستم بهداشتی در استان اراک معادل ۲ میلیون و ۵۶۴ هزار دلار و این میزان در استان اصفهان نیز ۷۹۶ میلیون دلار است.

خروجی آمارهای شرکت کیفیت کنترل هوای تهران نشان می‌دهد که فقط پنج روز هوای پاک در ۶ ماهه نخست سال جاری به ثبت رسیده که بر این اساس به طور متوسط در هر دوره ۳۷ روزه فقط یک روز پایتخت‌نشینان در هوای پاک نفس کشیدند.

افزایش بیماری‌های قلبی،عروقی، ریوی و مرگ زودرس با تشدید آلودگی ها

عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه گفت: در شرایط آلودگی هوا، افزایش قابل توجه بیماری‌های قلبی و عروقی یا ریوی و مرگ زودرس در بیماران قلبی و سالمندان و افزایش قابل توجه علائم تنفسی در کل جمعیت رخ می‌دهد.

وی تاکید کرد: بنابراین، افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان باید از هرگونه فعالیت فیزیکی خارج از منزل اجتناب و افراد دیگر نیز باید از فعالیت‌های طولانی و سنگین خارج از منزل پرهیز کنند.

شاهسونی بر استفاده از ماسک‌های مناسب و استاندارد برای گروه‌های آسیب پذیر، تاکید کرد و افزود: وقتی در هوای آلوده تنفس می کنید، ذرات و سایر آلاینده ها به ریه ها نفوذ کرده و و آن ها را ملتهب می کنند. این امر منجر به بیماری های تنفسی مانند برونشیت مزمن، سرطان ریه، آسم، خس خس سینه، سرفه و تنگی نفس می شود.

وی با بیان اینکه بیماران قلبی و تنفسی با قرار گرفتن در معرض آلاینده های هوا، بدتر می شوند، توصیه کرد: کودکان، سالمندان، زنان باردار، بیماران قلبی، ریوی، تنفسی، دیابتی و افراد چاق مستعد ابتلا به بیماری های مرتبط با آلودگی هوا هستند و لازم است که در خانه بمانند و در مواقع ضروری هنگام تردد در فضای باز حتما ماسک بزنند.

شاهسونی با بیان اینکه در هوای ناسالم، باید از ورزش و فعالیت فیزیکی در فضای باز جلوگیری کرد، گفت: همه گروههای سنی باید در منزل بمانند و در و پنجره ها را ببندند، افرادی که اصرار به ورزش در هوای آلوده دارند باید شدت و زمان فعالیت بدنی را به حداقل برسانند و از ورزش کردن در بوستان هایی که کنار بزرگراه ها قرار دارند، خودداری کنند.

تاثیر آلودگی هوا بر کاهش نرخ باروری

دبیر کارگروه ملی وفاق توانمندسازی و هم افزایی وزارت بهداشت نیز با بیان اینکه تحقیقات نشان داده‌ آلودگی هوا می‌تواند باعث کاهش نرخ باروری شود، ادامه داد: بیماری‌های تنفسی، قلبی و عروقی که ناشی از آلودگی هوا هستند، به کاهش سلامت عمومی و در نهایت به کاهش امید به زندگی منجر می‌شوند.

یاسر نژادی تصریح کرد: استفاده بی‌رویه از کودها و سموم شیمیایی باعث آلودگی خاک شده و محصولات غذایی آلوده می‌تواند بر سلامت نسل‌های آینده تاثیر منفی بگذارد و تخریب زمین‌های زراعی باعث کاهش منابع غذایی و افزایش ناامنی غذایی شده که بر تصمیم‌گیری خانواده‌ها برای فرزندآوری موثر است.

هزینه‌های درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی، افزایش فشار اقتصادی و در نتیجه کاهش تمایل به گسترش خانواده را به دنبال دارد.

وی با اشاره به اینکه زندگی در محیط‌های آلوده منجر به استرس‌های روانی و جسمی می‌شود که می‌تواند بر تصمیم‌گیری خانواده‌ها برای بچه‌دار شدن تاثیر بگذارد، گفت: هزینه‌های درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی، افزایش فشار اقتصادی و در نتیجه کاهش تمایل به گسترش خانواده را به دنبال دارد.

وی با ارایه راهکارهایی برای کاهش تاثیر آلودگی محیط زیست بر جمعیت، اظهار داشت: سیاست‌گذاری زیست‌محیطی، تصویب قوانین سخت‌گیرانه برای کاهش آلودگی صنایع و خودروها، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، آموزش و آگاهی عمومی، افزایش آگاهی مردم در مورد اثرات مخرب آلودگی و راهکارهای مقابله با آن، بهبود سیستم‌های مدیریت پسماند، فاضلاب و تصفیه آب و ارتقای سلامت عمومی با توسعه خدمات بهداشتی در مناطق محروم برای ارتقای سلامت مردم به دور از آلاینده ها ضروری است.

سید فخرالدین نورمحمدی متخصص قلب و عروق نیز در این زمینه گفت: افرادی که به‌ بیماری های قلب و عروق مبتلا هستند اگر در معرض هوای آلوده قرار گیرند به دلیل انتشار مواد سمی در هوا ممکن است خطرات ناگواری آنها را تهدید کند.

وی تصریح کرد: بیماری های قلب و عروق بخصوص در بیمارانی که تنگی عروق قلب دارند همچنین بیماران دریچه ای، بیمارانی که بای پس شده اند یا عمل جراحی قلب باز انجام داده اند، نباید در معرض هوای آلوده قرار بگیرند.

این متخصص بیماری های قلبی اظهارداشت: در ایام آلودگی هوا، اکسیژنی که در هوا تنفس می کنیم به دلیل آلوده بودن بر سیستم ریه تاثیر منفی گذاشته و از سوی دیگر وقتی اکسیژن خون کم‌ شود در آسیب های جدی به سیستم قلب و مغز و تمام ارگان های بدن تأثیر زیادی می‌گذارد.

نورمحمدی ادامه داد: اگر هوا آلوده باشد روی بیماران که تنگی عروق دارند اثر گذاشته و علائم تنگی نفس، سردرد، درد سینه آنها را بیشتر کند.

به گفته این پزشک، همچنین بیمارانی که تنگی عروق قابل توجهی دارند ممکن است آلودگی هوا منجر به سکته قلبی حاد شود و این موارد را طی این چند سال گذشته در تهران کامل شاهد هستیم.

نورمحمدی توصیه کرد، بیماران قلبی عروقی، بیماران آسماتیک و افرادی که مشکلات دریچه ای دارند و عمل جراحی کردند، حتما در روزهای تشدید آلودگی هوا مراقب سلامتی شان باشند، در هوای آلوده بیرون از خانه نیایند و چنانچه دچار نفس تنگی، سردرد، افت فشار و درد در ناحیه سینه شدند بهتر است به مراکز درمانی یا متخصص مراجعه کنند و بدانند که به دلیل آلودگی هوا دچار این علائم شده اند.