شاید این مطالب برایتان مفید باشد
اظهارات معاون اجرایی رئیس‌جمهوری در همایش کارگزاران گزینش کشور که دوازدهم دی‌ماه برگزار شد، مورد توجه بسیاری قرار گرفت و در شبکه‌های اجتماعی بسیار دست به دست شد.
به گفته «محمدجعفر قائم پناه»، برخی مواقع در گزینش از افراد سوالاتی می‌شود نظیر این که «مثلا اگر ظهر عاشورا و ماه رمضان تداخل پیدا کند تکلیف چیست؟» یا این که برای استخدام نیروهای خدماتی نام وزرا از آنان پرسیده می‌شود. این در حالی است که با توجه به مشکلات پیش آمده در گزینش افراد، امام خمینی (ره) سال ۱۳۶۱ دستوراتی دادند که منجر به تصویب قانون گزینش شد.
قائم پناه به نقل از بنیانگذار جمهوری اسلامی بیان داشت: این دست سوالات به هیچ وجه معیار گزینش افراد نیست، ضمن این که تجسس در احوال افراد به جز مفسدین و خرابکاران مطلقا ممنوع است و تجسس‌کننده مرتکب معصیت شده است.
وی پیش از این یعنی ۲۴ مهرماه در نشستی خبری با بیان این که «مسعود پزشکیان» وی را به عنوان مسئول اداره امور گزینش کشور انتخاب کرده است، گفته بود: باید در امر گزینش نگرش سلیقه‌ای و غیرحرفه‌ای کنار گذاشته شود.
از نکات قابل تامل نشست خبری مهرماه قائم پناه، اشاره به پرنشدن پنج هزار فرصت قبولی برای متقاضیان دانشگاه فرهنگیان به دلیل مسائل گزینشی و گرفتن یک میلیون تومان از پذیرفته‌شدگان در آزمون بود که سرجمع آن به حدود ۱۵۰ میلیارد تومان رسیده و نشان می‌دهد مساله گزینش تبدیل به چه هزار خم تو در تویی شده است.
این سخنان بهانه‌ای شد برای اینکه پژوهشگر ایرنا به واکاوی تجربه‌نوشت‌های کاربران مجازی در مواجهه با پدیده گزینش در دستگاه‌های مختلف (به احتمال بالا حاکمیتی و غیرخصوصی) بپردازد:
سوالات عجیب و غریب در مصاحبه‌های استخدامی
کاربران فضای مجازی بارها از تجربیات خود در موضوع گزینش و مصاحبه استخدامی نوشته‌اند؛ به نوشته کاربری در ایکس (توییتر سابق) «من گزینش که رفتم هر سوالی پرسید تا جایی که بلد بودم جواب دادم آخرش خانومه بهم گفت: شما به طرز عجیبی آدم آرومی هستی، نمیدونم چطوری میخوای معلم بشی!؟»
کاربر دیگری هم نوشت: «برای دوستم اومدن تحقیقات محلی برای گزینش آموزش پرورش، از همسایه‌ها پرسیدن صندل میپوشه یا نه؟».
به نوشته یک یک کاربر دیگر «تو گزینش از همکارم پرسیدن لباس مومن چند تا دکمه داره؟ همکارم گفته هفت تا. طرفم گفته چرا الکی جواب می‌دی؟ لباس لباسه دیگه یعنی چی هفت تا دکمه داره؟»
در پستی دیگر کاربری گفته «تو مصاحبه استخدامی ازم پرسیدن از اقوامتون چه کسی و به چه منظوری سفر خارجی رفته، من نمیدونم مملکتی که پسر رئیس مجلسش تو استرالیا درس خونده چرا باید رو سفر خارجی اقوام حساس باشه؟» و کاربر دیگری هم نوشت: «از من پرسیدن اسم تالار عروسیت چی بود؟»
کاربری توئیت زده «از من پرسیدن آخرین بار کی سیگار کشیدی؟ ریشتو با چه تیغی می‌زنی؟ تا حالا چند بار بازداشت شدی؟»
یکی دیگر از کاربران هم درباره سوالات گزینش نوشت «کدوم فصل سال رو دوست داری؟ علتش؟؟ خیار دوست داری یا موز؟ غذای نونی دوست داری یا برنجی؟ و خیلی سوال‌های چرتی که اصلا ربطی نداشت.»
دیگری تجربه خود از حضور در مصاحبه استخدامی را اینچنین روایت کرده است «از من پرسید معنی اسمت چیست و وقتی معنای آن را گفتم خیلی جدی پرسید چرا به فکر عوض کردن اسمت نیستی؟!»
یک کاربر هم با انتقاد به شیوه گزینش و استخدام در ادارات دولتی آورد «جایی که واقعا تفکر و اعتقاد مهمه، با گزینش صوری جلو میریم و به تبعاتش فکر نمی‌کنیم. بعد جایی که بیشتر جایگاه تکنیک و تخصصه، [در واقع تکنیک و تخصص در خدمت تفکر قرار میگیرن.] سعی می‌کنیم به دلیل عمل نکردن به ظاهر بقیه رو حذف کنیم!»
گزینش یا تفتیش عقاید؟
تجربیات کاربران فضای مجازی از قرار گرفتن در موقعیت گزینش تنها به سوالات عجیب و غریب و بی‌ربط ختم نمی‌شود. بسیاری از کاربران نمونه‌هایی از سوالات عجیبی را که در حیطه عقیدتی در جلسات گزینش از آنها پرسیده شده عنوان کرده‌اند.
کاربری در صفحه ایکس خود نوشت «تو جلسه مصاحبه استخدامی از عموی من پرسیدن نماز چرخشی رو چجوری باید بخونن؟»
به نوشته کاربری دیگر «از من پرسیدن نظرت درباره قیام عاشورا چیه؟ به نظرت امام حسین(ع) کار درستی کرد؟ تمام مدت تا خونه فکر میکردم واقعا من در جایگاهی‌ام که درباره عملکرد امام حسین(ع) نظر بدم و قضاوت کنم؟!!!!»
یک کاربر هم از تجربه خود از حضور در این جلسات نوشت: «از من هم پرسیدن چه دعایی می‌خونی، می‌گم شخصیه، گفت نه باید بگی کدوم دعا رو می‌خونی» و دیگری آورد: «همکارم امروز رفته مصاحبه‌ی گزینش بهش گفتن پاشو وضو بگیر! اینم اول شیر آب «فرضی» رو باز کرده، بعد وسط وضو شیر آب رو بسته، گفته حاج‌آقا! باید مراقب باشیم اسراف نشه! حاج‌آقاهه پخش زمین شده از خنده و مصاحبه‌رو تموم کرده 🙂»
یک کاربر هم در صفحه خود نوشت: «رفیقم رفته بوده گزینش سازمان‌شون. بهش گفتند ۱۲ امام رو اسم ببر. تا امام چهارم رفته سکوت کرده. یارو پرسیده چی شد پس؟ رفیقم گفته: آقا! من ۱۲ امام رو با آهنگ حفظم، می‌شه با آهنگ بگم؟»
یک کاربر هم با انتشار عکس بیلبورد تبلیغاتی از همایش کارگزاران گزینش کشور از شیوه گزینش در ادارات انتقاد کرد: «جشنواره کارگزاران گزینش کشور!!! درکنار سهمیه‌ها و رانت‌های گوناگون، یکی از دلایل اصلی عقب ماندگی کشور وجود همین هسته‌های گزینش است. اکثر کسانی که از فیلتر هسته‌های گزینش عبور می‌کنند، فاقد صلاحیت علمی هستند چون ملاک قبولی فقط ریش، چادر، دانستن نماز میت و رفتن به نمازجمعه است!»
کاسبی با مساله گزینش
موضوع گزینش در نهادها و دستگاه‌های دولتی آنچنان برای برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی اهمیت پیدا کرده که در پلتفرم‌های مختلف به اشکال گوناگون به آن پرداخته‌اند. کاربران اینستاگرام از دو وجه عمده موضوع گزینش را مورد توجه قرار داده‌اند.
بخشی از محتوای تولیدشده در این پلتفرم با موضوع گزینش، مربوط به عکس‌نوشت‌ها و ویدئوهایی است که اطلاعاتی را در مورد سوالات مطرح شده در جلسات گزینش به مخاطبان می‌دهد و بخش دیگر محتوای طنز و شوخی با سوالات مطرح شده در این جلسات و شبیه‌سازی و شوخی با این موقعیت است.
در تلگرام هم از تاریخ ۱۱ تا ۱۴ دی ۱۴۰۳ یعنی روزهای نزدیک به اظهارات اخیر قائم‌پناه بازه‌ای بود که بیشترین میزان تولید محتوا با موضوع گزینش در کانال‌های این پیام‌رسان انجام شده است.
در پیام‌رسان تلگرام اما موضوع گزینش و سوالات مربوط به آن، راهی برای کسب درآمد برای عده‌ای شده است. با یک جست‌وجوی ساده کلمه «گزینش» در این پیام‌رسان می‌توان به تعدادی از کانال‌ها با عنوان‌هایی مانند «مصاحبه و گزینش استخدامی»، «سوالات گزینش استخدامی» و…. رسید. برخی از این کانال‌ها اقدام به فروش سوالاتی می‌کنند که مدعی‌اند در گزینش استخدامی ادارات دولتی مطرح می‌شود کرده‌اند.
این تجربه‌نوشت‌ها که هر کدام زوایایی از مشکلات و چالش‌های مربوط به فرایند گزینش در کشور را آشکار می‌سازد، با تایید گفته‌های معاون اجرایی رئیس‌جمهوری، یادآور ضرورت اصلاح روندهای مربوط به آن است.
منبع
