بودجه ۱۴۰۴ و تفاوت آن با بودجه امسال

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، هر لایحه بودجه‌ از سر فصل‌های کلی و سپس جزئیات تشکیل شده است که جزئیات نیز از تصمیماتی که برای بخش‌های کلی بودجه طراحی شده است، متاثر می‌شود و می‌تواند حتی جزئی‌ترین برنامه‌های یک بخش را تغییر دهد.

بررسی گزارش‌های منتشر شده از قانون بودجه ۱۴۰۳ و بخش نخست قانون بودجه سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد بودجه کل کشور از نظر منابع و مصارف به بیش از ۱۱۲ میلیون و ۷۹۵ هزار و ۳۰۹ میلیارد ریال است که این رقم برای قانون بودجه ۱۴۰۳، بالغ بر ۶۴ میلیون و ۵۸۷ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال است.

“منابع” نشان‌دهنده میزان درآمد دولت و “مصارف” نیز نمایانگر هزینه‌های آن است و ارقام اعلام شده در بخش قبلی مجموع درآمد و هزینه‌های دولت چهاردهم برای سال ۱۴۰۴ را در مقایسه با سال جاری بیان می‌کند.

بخش منابع بودجه شامل درآمدها، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای(فروش منابعی مانند نفت، محصولات معدن و وابسته) و واگذاری دارایی‌های مالی(سهام شرکت‌ها، اوراق بهادار و منابع حاصل از فروش سهام شرکت‌ها) می‌شود و درآمدهای ناشی از این بخش‌ها، به طور مستقیم وارد خزانه دولتی می‌شود و دولتمردان بر اساس مبالغ ورودی می‌توانند برای هزینه ها و اختصاص بودجه مورد نیاز بخش‌های مختلف تصمیم گیری و اقدام کنند.

بخش هزینه‌ها یا مصارف نیز شامل هزینه‌ها(حقوق کارمندان)، تملک دارایی سرمایه ای(معروف به بودجه عمرانی) و تملک دارایی مالی(خرید سهام، اوراق بهادار و پرداخت سود) می‌شود.

ارقام مربوط به منابع و مصارف

سقف منابع بودجه کل کشور در قانون بودجه ۱۴۰۴، ۱۱۲ میلیون و ۷۹۵ هزار و ۳۰۹ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است که سهم درآمدها به ۲۴ میلیون و ۴۶۴ هزار و ۵۵۰ میلیارد ریال، واگذاری دارایی‌های سرمایه ای، ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار میلیارد ریال، واگذاری دارایی‌های مالی ۱۵ میلیون و ۸۰۰ هزار میلیارد ریال، درآمد اختصاصی ۴ میلیون و ۲۸۰ هزار میلیارد ریال، منابع شرکت‌های دولتی و موسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانک‌ها به ۶۳ میلیون و ۷۷۳ هزار و ۷۵۹ میلیارد ریال می‌رسد که از این ارقام ۴ میلیون و ۸۲۳ هزار میلیارد ریال ارقامی که ۲ بار منظور شده است، کسر می شود.

تقسیم بندی منابع بودجه کل کشور برای قانون بودجه سال ۱۴۰۳، در زمینه درآمدها به ۱۵ میلیون و ۹۸۳ هزار میلیارد ریال، واگذاری دارایی‌های سرمایه ای به ۶ میلیون و ۴۴۵ هزار و ۶۳۰ میلیارد ریال و بخش واگذاری دارایی‌های مالی به سه میلیون و ۱۹۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال می رسید.

مقایسه این ۲ بودجه‌بندی نشان می دهد که درآمدهای بودجه ۱۴۰۴ نسبت به ۱۴۰۳ رشد بیش از ۶۵.۳۳ درصدی، واگذاری دارایی‌های سرمایه ای ۶۹.۳ درصد و واگذاری دارایی‌های مالی ۳۹۵ درصدی یا نزدیک به پنج برابری افزایش داشته است.

درآمد اختصاصی دولت در قانون بودجه ۱۴۰۳، به ۲ میلیون و ۷۵۱ هزار میلیارد ریال و منابع شرکت‌های دولتی و موسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانک‌ها به ۳۷ میلیون و ۴۱۵ هزار و ۷۲۳ میلیارد ریال بود که در مقایسه، منابع بودجه مصوب ۱۴۰۴ در این بخش‌ها به ترتیب ۵۵.۵۷ و ۷۰.۴۴ درصدی افزایش دارد.

سقف مصارف بودجه ۱۴۰۴ کل کشور به ۱۱۲ میلیون و ۷۹۵ هزار و ۳۰۹ میلیارد ریال می رسد که سهم بخش هزینه‌ها به ۳۳ میلیون و ۵۵۸ هزار و ۵۵۰ میلیارد ریال، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ۶ میلیون و ۶ هزار میلیارد ریال، تملک دارایی‌های مالی ۱۰ میلیون هزار میلیارد ریال، مصارف از محل درآمدهای اختصاصی ۴ میلیون و ۲۸۰ هزار میلیارد ریال، مصارف شرکت‌های دولتی و موسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانک‌ها به ۶۳ میلیون و ۷۷۳ هزار و ۷۵۹ میلیارد ریال می رسد که از مجموع آن ۴ میلیون و ۸۲۳ هزار میلیارد ریال بابت ارقامی که ۲ بار منظور شده اند، کسر می شود.

بررسی مصارف یا هزینه‌ها در بودجه ۱۴۰۳ نشان می دهد برای بخش هزینه‌ها ۱۸ میلیون و ۷۸۷ هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای چهار میلیون هزار میلیارد ریال معادل ۴۰۰ همت و برای تملک دارایی های مالی ۲ میلیون و ۸۳۳ هزار میلیارد ریال مصوب شده بود.

مقایسه ارقام بودجه ۱۴۰۴ با قانون بودجه ۱۴۰۳، نشان می دهد بخش هزینه‌ها ۱۴ میلیون و ۷۷۱ هزار و ۱۵۰ میلیارد ریال معادل ۷۸.۶۲ درصد، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ۲ میلیون و ۶ هزار میلیارد ریال معادل ۵۰.۱۵ درصد و تملک دارایی های مالی ۷ میلیون و ۱۶۷ هزار میلیارد ریال معادل ۲۵۵.۹۶ درصد رشد دارد.

مصارف از محل درآمدهای اختصاصی بودجه ۱۴۰۳ به ۲ میلیون و ۷۵۱ هزار میلیارد ریال و مصارف شرکت‌های دولتی و موسسات انتفاعی وابسته دولت و بانک ها به ۳۷ میلیون و ۴۱۵ هزار و ۷۲۳ میلیارد ریال می رسد که این ارقام در بودجه ۱۴۰۴ به ترتیب یک هزار و ۵۲۹ معادل ۵۵.۵۷ درصد و ۲۶ میلیون و ۳۵۸ هزار و ۳۶ میلیارد ریال معادل ۷۰.۴۴ درصد افزایش دارند.

سقف درآمدهای بودجه دولت در سال ۱۴۰۴

بررسی جزئیات دیگر قانون بودجه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که مجموع منابع عمومی دولت ۴۹ میلیون و ۵۶۴ هزار و ۵۵۰ میلیارد ریال تصویب شده است که سهم درآمدهای مصوب بدین گونه لحاظ شده است؛ درآمدهای مالیاتی به میزان ۱۸ میلیون و ۲۰۰ هزار میلیارد ریال، خالص حقوق ورودی گمرکی ۲ میلیون و ۶۴۰ هزار میلیارد ریال، سود سهام شرکت‌های دولتی یک میلیون هزار میلیارد ریال معادل ۱۰۰ همت، مالکیت دولت در بخش ارتباطات ۲۶۰ هزار میلیارد تومان، بهره مالکانه و حقوق دولتی معادن ۵۵۰ هزار میلیارد ریال، درآمد حاصل از فروش کالا و خدمات ۶۰۶ هزار میلیارد ریال و سایر درآمد یک میلیون و ۲۰۸ هزار و ۵۵۰ میلیارد ریال.

این ارقام در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ در مجموع معادل ۲۵ میلیون ۶۲۰ هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال تصویب شده بود که از این میان سهم درآمدهای مصوب بدین شرح است: درآمدهای مالیاتی به میزان ۱۲ میلیون و ۲۲۰ هزار میلیارد ریال، مالیات بر واردات یا خالص حقوق ورودی گمرکی یک میلیون و ۴۲۵ هزار میلیارد ریال، سود سهام شرکت‌های دولتی ۶۰۰ هزار میلیارد ریال، مالکیت دولت در بخش ارتباطات ۲۰۰ هزار میلیارد ریال، بهره مالکانه و حقوق دولتی معادن ۵۵۰ هزار میلیارد ریال، درآمد حاصل از فروش کالا و خدمات ۴۶۵ هزار میلیارد ریال، سایر درآمدها ۵۲۳ میلیارد ریال.

در همین زمینه سهم بخش واگذاری دارایی‌های سرمایه ای در سال ۱۴۰۴ بدین گونه تصویب شده است: سهم بخش منابع حاصل از فروش نفت، گاز و فرآورده های نفتی ۵ میلیون و ۳۹۵ هزار میلیارد ریال، تهاتر نفت بابت تامین فرآورده ۶۵۰ هزار میلیارد ریال، فروش، واگذاری اموال منقول، اموال غیر منقول و سایر به میزان سه میلیون و ۲۵۵ هزار میلیارد ریال.

بررسی سهم بخش واگذاری دارایی‌های سرمایه ای در بودجه مصوب ۱۴۰۳ نیز بدین گونه تصویب شده است: سهم بخش منابع حاصل از فروش نفت، گاز و فرآورده‌های نفتی ۵ میلیون و ۸۲۷ هزار و ۴۳۰ میلیارد ریال و فروش، واگذاری اموال منقول، اموال غیر منقول به میزان ۶۱۸ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال.

سهم بخش واگذاری دارایی‌های مالی در سال ۱۴۰۴ نیز بدین شرح است: خالص منابع ناشی از فروش یا واگذاری اوراق مالی اسلامی به میزان هفت میلیون و ۵۰۰ هزار میلیارد ریال، اسناد خزانه اسلامی بابت تسویه بدهی شرکت‌های وابسته به وزارت نیرو در حوزه آب و برق به میزان ۶۰۰ هزار میلیارد ریال، واگذاری سهام به میزان ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار میلیارد ریال، سایر ۱۴۰ هزار میلیارد ریال، پنج میلیون و ۴۱۰ هزار میلیارد ریال برای منابع حاصل از صندوق توسعه ملی و ۱۵ میلیون و ۸۰۰ هزار میلیارد ریال بابت واگذاری دارایی مالی.

سهم بخش واگذاری دارایی‌های مالی در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ نیز بدین شرح است: منابع حاصل از فروش و واگذاری انواع اوراق مالی اسلامی به میزان ۲ میلیون و ۵۴۶ هزار میلیارد ریال، واگذاری سهام شرکت‌های دولتی به میزان ۶۰۰ هزار میلیارد ریال، سایر واگذاری‌های مالی ۴۵ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و بابت واگذاری دارایی مالی سه میلیون و ۱۹۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال.

جزئیات طرح شده در بخش های بالا، بر اساس آخرین مصوبه مجلس شورای اسلامی است که به امضای رئیس قوه مقننه رسید و به نظر می رسد که دولت مسیر دشواری را بابت فروش نفت و دریافت مالیات بابت تحقق درآمدهای مصوب در این قانون در پیش دارد.