بهگزارش خبرگزاری تسنیم، بعد از ظهر روز گذشته در راستای برگزاری آئین «گرامیداشت هفته پژوهش»، با شعار «پژوهش برای ایران»، و هدف تقدیر و تکریم محققان پیشکسوت ایرانی، بنیاد ایرانشناسی میزبان استاد بزرگ و ارجمند مرتضی فرهادی، پدر فرهنگ یاریگری در ایران، بود و نشستی در این خصوص برگزار کرد.
ابتدا رجبی دوانی، رئیس بنیاد ایرانشناسی، ضمن خوشامدگویی به تمامی مهمانان و همچنین دکتر فرهادی، بر مقام شامخ محققان و عالمان، در پیشگاه خداوند اشاره کردند و گفت: بنیاد ایرانشناسی وظیفه خود میداند که با تاسی از سخن گرانقدر حضرت علی (ع): «العلم سلطان»، از عالمان پیشکسوت ایرانی تقدیر به عمل آورد تا بتواند گامی در جهت افزایش انگیزه خودباوری و اتکاء بهنفس در جوانان ایرانی بردارد.
سخنران بعدی برنامه محمدرضا کتبی، پدر علم افکارسنجی ایران بودند. ایشان بخش اول سخنان خود را به توضیحاتی در مورد مفهوم «پژوهش» اختصاص دادند و آن را به دو دوسته «پژوهش سنتی» و «پژوهش آکادمیک، دانشگاهی و غربی» تقسیم کردند و از نمونههای پژوهش سنتی در ایران به «معماری»، «خوراک»، «پوشاک»، «صنایع دستی»، «ستارهشناسی» و «کیمیاگری» اشاره کردند. ایشان دسته دوم (پژوهش آکادمیک) را برگرفته از غرب برشمردند که ایرانیان به غلط الگوبرداری کردند. در حالی که، شیوه ایشان، به اقتضای نحوه زندگی، شخصیت و سایر مسائل، متفاوت از ایرانیان است. بنابراین شیوههای تحقیق ایشان نیز برای پژوهش در مورد ایران، مفید نیست.
کتبی در این زمینه به روش پرسشنامهای اشاره کردند که برای جوامع غربی بسیار راهگشا اما برای ایران و جوامع شرقی بسیار ناکارآمد است. وی در ادامه، دکتر فرهادی را از نمونه کمنظیر محققان ایرانی برشمردند که با شیوهای به تناسب فرهنگ و سنت ایرانی، به پژوهش در مورد ایران پرداخته است و هر دو صفت محققان، یعنی علم و اخلاق را داراست.
سخنران بعدی برنامه، میثم مهدیار، معاون پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به مهمترین ویژگی دکتر فرهادی اشاره کرد گفت : تلاش ایشان در شکلگیری یک گفتمان مقاومتی و دگرباره در حوزه علوم اجتماعی قابل توجه است.
مهدیار همچنین در ادامه صحبتهای خود به وضعیت علوم اجتماعی در ایران و پیش فرضهای آن اشاره و تاکید کرد: نظریاتی چون «ایران، جامعه کلنگی» و « استبداد ایرانی» را اساس مطالعات حوزه علوم اجتماعی به حساب آمده و بر اساس نظریات یادشده، زیستبوم و جغرافیای ایران، شرایطی را ایجاد کرده که در هر صورت مانع توسعهیافتگی ایران است.
به گفته وی این نظریهها، سیاست و حتی اخلاق در ایران نیز منحط توصیف شده اما در مقابل دکتر فرهادی، با گفتمان مقاومتی خود، بر اساس همین زیست بوم و جغرافیا، ثابت کرده که مسیر توسعه ما از درون سنت و فرهنگ ما میگذرد و الگوبرداری از شیوههای غربی، نهتنها مفید نیست بلکه ره به ترکستان میبرد.
علیرضا شاهحسینی، سخنران بعدی برنامه نیز ضمن اشاره به آشنایی 25 ساله خود با استاد فرهادی؛ از سفرهای تحقیقاتی خود و استاد در مورد عشایر، خاطراتی را بیان کرد.
شاهحسینی، فرهادی را بهعنوان «پدر دانش بومی ایران» توصیف کرده و درخواست کرد که استاد بهعنوان «چهره ماندگار» معرفی شود.
او دو ویژگی «خلاقیت و پویایی دکتر فرهادی» و «دسترسی ایشان به منابع جدید» را بسیار مهم ارزیابی کرد و آن را دلایلی قابل ملاحظه در برجستگی نگارشهای استاد، بیان کرد.
به گفته وی آثار دکتر فرهادی مجموعهای عظیم از اصطلاحات بومی است و نگارنده آن را یک «ریز مردمنگار» به معنای واقعی برشمرد.
استاد فرهادی سخنران پایانی مراسم بود که در آغاز، ضمن تشکر از بنیاد ایرانشناسی و مهمانان، به آثار ارزشمند دکتر کتبی، اشاره کرد و آنان را بسیار مهم ارزیابی کرد.
فرهادی، در ادامه، ضمن اشاره به کتاب خویش «کشتکاری و فرهنگ»، به تفاوتهای اقلیمی ایران و اروپا و همچنین مفهوم «آبادی» و «آبادکردن» که در این اثر بیان شده، تأکید کرد.
به گفته وی سابقه 40 هزارساله تمدنی ایران بسیار قابل توجه است و ایران را آغازکننده کشاورزی و دامپروری در جهان معرفی کرد.
فرهادی در پایان ضمن ابراز امیدواری برای پایهگذاری “دانش ایرانشناسی بومی” توسط بنیاد ایران شناسی گفت: تولید بومی، توسط خود ملت بسیار ارزشمند است اما جامعه ایران اکنون مصرفکننده تولیدات غربی، بدون هیچگونه تولید، است.
انتهای پیام/
منبع