ترکیه از آغاز جنگ داخلی در سوریه بالغ بر ۳ میلیون پناهجوی سوری را در سرزمین خود جا داد. این میزان از پناهجویان بدون شک فرصت مطلوبی را برای بخش های مختلف اقتصادی کشور به وجود آورد. نیروی ارزان و جوان از خصایص این پناهجویان سوری است. حال که بشار اسد با فرار خود در ۸ دسامبر ۲۰۲۴، زمینه را برای بازگشت پناهجویان سوری از ترکیه، اردن و لبنان فراهم کرده است، اکنون این کشورها با بحران ناخواسته ای در آینده مواجه خواهند شد. نیروی کار ارزان از کجا تامین کنند؟
بنا بر گزارش رسانه اقتصادی ” دنیا ” تخمین زده می شود که بالغ بر ۵۰۰ هزار سوری به طور غیرقانونی در ترکیه کار می کنند. آنها در بخش های مختلف از منسوجات گرفته تا صنعت، ساختمان سازی، خدمات، تعمیرکاری خودرو، تولید چرم و بخش مواد غذایی، به کار مشغول هستند. غیرقانونی بودن یعنی نداشتن مجوز کار، به معنای قیمت ارزان نیروی کاری آنها است.
اکنون بخش های مختلف اقتصادی از جمله کشاورزی نگران رفتن این نیروهای سوری هستند. به گفته یکی از صاحبان مزارع، سوری ها برای ۱۱ سال به عنوان کارگر در بخش کشاورزی کار می کرده اند و در این ۱۰ سال زمین های کشاورزی هم گسترش یافته اند. در واقع با آمدن نیروهای سوری، کشاورزان و روستاییان ترکیه به بخش های مختلف دیگر از جمله جهانگردی یا توریسم رفته اند و اگر سوری ها برگردند باید به جای آنها نیروی کار ارزان به کشور وارد کرد.
یورغیر، یکی از شهرهای کشاورزی در استان آدانا است. مهمت آکین دوغان، رییس اتاق کشاورزی این شهر به ” دنیا ” کفته است که ۷۰ درصد کارگران کشاورزی که در این منطقه کار می کنند سوری هستند و اگر انها برگردند ما باید از استان های شرقی ترکیه یا کشورهای آفریقایی کارگر بیاوریم.
در واقع بخش های دیگر اقتصادی ترکیه هم با این معضل مواجه است. کارگران بازیافت زباله اکثر از پناهجویان سوری هستند. آنها هم در حال آماده شدن به کشور خود هستند و از این رو بخش بازیافت زباله – به ویژه بخش جمع آوری زباله های بازیافتی – با کمبود نیرو مواجه خواهند شد و این کاری نیست که نیروهای ترک خواسته باشند با قیمت پایین کار کنند.
مهمت آکین دوغان می گوید : خروج نیروهای سوری به معنای پایان بخش کشاورزی در ترکیه است.
تقریبا نیمی از زمین های ترکیه زیر کشت است و بخش کشاورزی حدود ۱۵ درصد از نیروهای کار ترکیه را در اختیار دارد. این بخش ۱۰ درصد از صادرات کشور ترکیه را بر عهده دارد و در عین حال ۵ درصد تولید ناخالص داخلی یکهزار و ۲۰۰ میلیارد دلاری ترکیه متعلق به بخش کشاورزی است.
منبع