شاید این مطالب برایتان مفید باشد
به گزارش روز دوشنبه ایرنا، دور جدید گفت‌وگوهای ایران و تروئیکا با هدف رسیدن به زبان مشترک برای تنش‌زدایی، تا ساعاتی دیگر در ژنو آغاز خواهد شد.
«اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت: در جریان این گفت وگوها طیفی از موضوعات از جمله مسائل منطقه‌ای، روابط دوجانبه و موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها مورد رایزنی قرار می‌گیرد.
به گفته وی، این نشست ادامه روندی است که از قبل توافق شده بود و گام دیگری در ارتباط با گفت‌وگوهای ایران و اروپا است.
روابط ایران و سه کشور اروپایی بشدت تحت تأثیر مجموعه‌ای از مسائل پیچیده از جمله ادعای دخالت ایران در جنگ اوکراین، گام‌های جبرانی ایران در برجام، نگرانی اروپا از پیشرفت‌های هسته‌ای ایران، اعمال تحریم‌های جدید و تهدید به فعال‌سازی سازوکار اسنپ‌بک قرار گرفته است.
تروئیکای اروپا در ۲۰ آذر ماه، در واکنش به گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره افزایش تولید اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی ایران، بار دیگر ادعاهای سیاسی درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان را تکرار و بدون اشاره به اینکه بدعهدی و بی‌عملی کدام طرف‌ها اجرای توافق هسته‌ای را به بن‌بست کشانده است ادعا کردند که اقدامات ایران برجام را توخالی کرده است.
آنها همچنین در نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد با تکرار ادعاها درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران مدعی شدند که آماده فعال‌سازی مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ هستند.
سازوکار اسنپ‌بک به کشورهایی که طرف برجام هستند اجازه می‌دهد که در صورت بروز اختلاف، تحریم‌هایی را که تحت قطعنامه ۲۲۳۱ تعلیق شده بودند، دوباره اعمال کنند.
جمهوری اسلامی ایران هشدار داده که استفاده از این ابزار، واکنش قاطع تهران را در پی خواهد داشت و ممکن است دکترین هسته‌ای کشور را تغییر دهد.
همچنین ایران تأکید دارد که به تعامل سازنده و دیپلماسی معنادار پایبند است، اما هرگونه تهدید یا استفاده از مکانیسم اسنپ‌بک را «غیرسازنده» می‌داند.
آغاز مذاکرات هسته‌ای در گرو اقدامات اعتمادساز اروپا
جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماتیک هر فرصتی را برای تبیین مواضع، طرح دغدغه ها و پیگیری مطالبات خود استفاده کرده و نشست ژنو را مجالی برای پیگیری منافع کشور و پرهیز دادن طرف های مقابل از هرگونه اشتباه محاسباتی می‌داند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در این باره گفت: ما هیچ‌وقت از میز مذاکره فرار نکرده و قائل به گفت‌وگو بودیم. همانطور که وزیر امور خارجه اعلام کردند ما برای مذاکره شرافتمندانه برای رفع تحریم‌ها و برنامه هسته‌ای آمادگی داریم.
به گفته بقائی، شکل و نحوه برگزاری مذاکرات در دست بررسی است؛ موضوعی که به نظر می‌رسد در روزهای آینده محور اصلی گفت‌وگوهای ژنو باشد.
ایران و اعضای باقی‌مانده در برجام، یک دور تجربه مذاکرات احیای این توافق در وین را دارند که به دلیل عدم اراده طرف‌های مقابل به جمع‌بندی نرسید.
در واقع مذاکرات ایران و اعضای برجام در سپتامبر ۲۰۲۲ آماده جمع بندی و بازگشت همه طرف‌ها به این توافق بود، اما دولت آمریکا و شرکای اروپایی آن با یک محاسبه غلط و با نگاهی به اغتشاشات داخلی ایران و سرمایه گذاری روی آن به فرصت سوزی پرداختند. آنها بار دیگر نشان دادند که از اراده حقیقی لازم برای بازگشت طرف‌ها به برجام و انجام تعهداتی که دارند برخوردار نیستند.
مقام‌های ایران می‌گویند که این بدعهدی طرف‌های غربی باعث ایجاد فضای بی‌اعتمادی شده و تهران نمی‌تواند تنها طرفی باشد که هزینه عدم اجرای تعهدات را بپردازد.
«مجید تخت‌روانچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه با «فرانچسکو دلئو» خبرنگار ایتالیایی گفت: ما باز هم حاضر به گفت وگو هستیم ولی باید مشخص باشد که گفت‌وگو فقط برای گفت‌وگو نباشد بلکه باید نتیجه بخش باشد. موضع ما همین است و همین مسیر را ادامه خواهیم داد.
الگوی برجام
با توجه به اینکه برخی مهلت‌های تعیین شده در توافق سال ۹۴ و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت طی یک سال آینده به پایان می‌رسد، به نظر می‌رسد که ایران و اروپا به دنبال اجرای الگویی هستند که بر اساس آن تحریم‌ها در برابر اعتمادسازی رفع شود. البته کشورهای اروپایی در سال‌های اخیر تحریم‌های جدیدی را به بهانه ادعای دخالت ایران در جنگ اوکراین و مسائل حقوق بشری وضع کرده و این مساله باعث پیچیده‌تر شدن روند دیپلماسی شده است.
با این حال کارشناسان معتقدند که دیپلماسی همچنان بهترین گزینه برای عبور از تنش‌هایی است که در سال‌های اخیر روابط دو طرف را تیره کرده است.
فرارتر از آن، کسانی مانند «ریچارد نفیو» معمار تحریم‌های ایران در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما بر این باورند که با محدودیت‌های استراتژیک ایالات متحده، تنش‌های منطقه‌ای و تحولات ژئوپلیتیک، تنها راهکار پایدار و مؤثر برای حل مساله هسته‌ای ایران، بازگشت به مسیر دیپلماسی است.
او می‌گوید، ادامه سیاست فشار حداکثری، به‌ویژه در شرایط حساس منطقه‌ای، می‌تواند پیامدهای منفی جدی برای ثبات جهانی داشته باشد.
سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه نیز در همین پیوند می‌گوید: ما آمادگی داریم وارد مذاکرات سازنده و بدون تاخیر در خصوص برنامه هسته‌ای خود شویم؛ مذاکراتی که با هدف رسیدن به یک توافق باشد.
وی افزود: فرمولی که از نظر ما وجود دارد، همان فرمول سابق برجام است یعنی اعتماد سازی درباره برنامه هسته‌ای ایران در مقابلِ رفع تحریم‌ها. بر همین مبنا آمادگی مذاکره را داریم.
از این منظر، تحلیل‌گران معتقدند که نتیجه نشست پیش‌رو می‌تواند نقطه عطفی در روند دیپلماسی ایران و غرب باشد و اگر طرف‌های مقابل اراده لازم برای فاصله گرفتن از سیاست‌های گذشته را نشان دهند، می‌توان به دورنمای رسیدن به توافق امیدوار بود.
منبع
